Forbes: Năm 2025, năm màn kịch lớn của lĩnh vực tiền mã hóa

Tác giả: Becca Bratcher, Forbes

Biên dịch: Saoirse, Foresight News

Tiêu đề gốc: Forbes: Năm 2025 - Năm của 5 khoảnh khắc gây tranh cãi nhất trong lĩnh vực tiền mã hóa

Từ các vụ hack hàng tỷ đô la đến việc phát hành Meme coin ở cấp tổng thống, năm 2025 đối với lĩnh vực tiền mã hóa là một năm đầy lo lắng và cũng đầy cảm hứng, khi chính trị và quyền lực vướng vào những rắc rối khó lường. Khi quý IV năm 2025 bắt đầu, có năm khoảnh khắc nổi bật nhất — chúng thể hiện sâu sắc cách ngành công nghiệp tiền mã hóa liên tục thử thách ranh giới của niềm tin công chúng và sự khoan dung của cơ quan quản lý.

Bitcoin đạt mức cao nhất lịch sử vào năm 2025, nhưng ngành công nghiệp này vẫn chìm trong tranh cãi. (Minh họa: Miguel Candela / SOPA Images/LightRocket, được cấp phép bởi Getty Images)

Tháng 1: Meme coin của Trump ra mắt lần đầu

Đầu năm 2025, một động thái bất ngờ của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ đã thu hút sự chú ý.

Chỉ vài giờ trước lễ nhậm chức, Donald Trump đã phát hành Meme coin chính thức mang tên TRUMP. Giá phát hành ban đầu của token này khoảng 1 USD, từng tăng vọt lên hơn 70 USD rồi nhanh chóng lao dốc. Không lâu sau đó, Đệ nhất phu nhân Melania Trump cũng phát hành token cá nhân MELANIA, với xu hướng biến động giá tương tự TRUMP. Tính đến hiện tại, giá giao dịch của TRUMP duy trì quanh mức 7 USD, còn MELANIA dao động quanh 0,13 USD.

Những token này được quảng bá là “bộ sưu tập kỹ thuật số mang tính kỷ niệm”, nhưng ngay khi ra mắt đã dấy lên nghi vấn về đạo đức và tính hợp pháp. Trước đây, Trump luôn tỏ thái độ coi thường tiền mã hóa, nhưng giờ đây lại tái định vị mình là “người ủng hộ” ngành — ông tích cực tranh thủ nhóm cử tri ngày càng lớn trong lĩnh vực tiền mã hóa, đồng thời cam kết biến Hoa Kỳ thành trung tâm tài sản số toàn cầu. Song song đó, doanh nghiệp gia đình ông - “World Liberty Financial” - cũng mở rộng hoạt động trong lĩnh vực tiền mã hóa.

Chỉ trong vài giờ, tổng vốn hóa của hai Meme coin này đã gần 11 tỷ USD, biến một hoạt động quảng bá thương hiệu chính trị đơn thuần thành sự kiện gây tranh cãi lớn đầu tiên của ngành tiền mã hóa năm 2025.

Tháng 2: Vụ trộm tài chính lớn nhất lịch sử

Chỉ một tháng sau, niềm tin của công chúng vào sự an toàn của tiền mã hóa đã bị giáng một đòn nặng nề.

Sàn giao dịch tiền mã hóa Bybit có trụ sở tại Dubai tiết lộ rằng hacker đã đánh cắp khoảng 1,5 tỷ USD ETH từ một ví lạnh ngoại tuyến của họ. Lỗ hổng bảo mật chưa từng có này khiến các nhà đầu tư hoảng loạn, sau đó công ty phân tích blockchain Elliptic xác nhận đây là vụ trộm đơn lẻ lớn nhất từng được ghi nhận trong lĩnh vực tài chính số và truyền thống.

Sàn giao dịch Bybit (Minh họa: Thomas Fuller / SOPA Images/LightRocket, được cấp phép bởi Getty Images)

Cuộc điều tra sau đó cho thấy vụ rò rỉ dữ liệu này liên quan đến một nhóm hacker được chính phủ Triều Tiên hậu thuẫn. Phát hiện này khiến sự việc vốn có thể chỉ bị xem là “lỗ hổng bảo mật thông thường của sàn giao dịch” bỗng trở nên nghiêm trọng hơn ở khía cạnh địa chính trị.

Tháng 5: Tổng thống Hoa Kỳ thưởng cho những người mua TRUMP Meme coin hàng đầu

Tháng 5, một thông tin đã khiến khối lượng giao dịch TRUMP Meme coin tăng vọt “dù quy mô nhỏ nhưng ý nghĩa lớn” — Tổng thống Trump thông báo chỉ mời những người nắm giữ nhiều token TRUMP nhất tham dự bữa tiệc tối trang trọng tại câu lạc bộ golf riêng của ông. Mô hình “tham gia trả phí độc quyền” này thực chất biến token thành một “công cụ đấu giá”: bất kỳ ai nắm đủ số lượng token đều có thể dùng cách này để tiếp cận riêng với tổng thống.

Những người tham dự bữa tiệc bao gồm Justin Sun, nhà sáng lập Tron, người từng đầu tư hơn 18 triệu USD vào token TRUMP và từng bị SEC Hoa Kỳ cáo buộc (sau đó cáo buộc bị tạm dừng).

Sự kiện này gây tranh cãi kép: bên ngoài có người biểu tình phản đối, bên trong thì bị Quốc hội Hoa Kỳ giám sát chặt chẽ. Dù Nhà Trắng khẳng định tài sản của Trump đã được “ủy thác mù” (tức là giao cho bên thứ ba quản lý, bản thân không can thiệp trực tiếp), nhưng phân tích on-chain cho thấy các thực thể liên quan đến Trump kiểm soát khoảng 80% nguồn cung còn lại của token này và đã kiếm được hơn 320 triệu USD phí giao dịch từ token.

Hạ nghị sĩ Adam Smith và Sean Casten dẫn đầu, cùng 35 nghị sĩ Dân chủ khác gửi thư cho Bộ Tư pháp, yêu cầu điều tra hành vi của Trump: việc cung cấp cơ hội “dùng bữa tối cùng nhau” cho các nhà đầu tư hàng đầu của token TRUMP có cấu thành hối lộ hay vi phạm “Điều khoản thù lao nước ngoài” trong Hiến pháp Hoa Kỳ (điều khoản này cấm quan chức liên bang nhận thù lao từ chính phủ hoặc cá nhân nước ngoài mà không được phép)?

Họ nhấn mạnh trong thư rằng sự kiện này “mở đường cho thế lực nước ngoài can thiệp vào quyết sách của Hoa Kỳ, có thể cấu thành tham nhũng và vi phạm điều khoản thù lao. Đây chỉ là ví dụ mới nhất về việc Tổng thống Trump phớt lờ chuẩn mực đạo đức, làm trầm trọng thêm xung đột lợi ích và lợi dụng chức vụ để trục lợi cá nhân.”

Tháng 10: Sự kiện “10.11”

Chuyển nhanh đến tháng 10: các nhà phân tích blockchain phát hiện một nhà giao dịch ẩn danh đã bất ngờ bán khống bitcoin và ethereum chỉ vài phút trước khi Tổng thống Trump công bố áp thuế mới đối với Trung Quốc. Tuyên bố tăng thuế của Trump đã trực tiếp gây ra “thác thanh lý” lớn nhất lịch sử tiền mã hóa (tức là hàng loạt vị thế đòn bẩy bị thanh lý do giá lao dốc, càng làm giá giảm sâu hơn).

Theo báo cáo, trước khi thị trường ổn định, nhà giao dịch ẩn danh này đã kiếm được 160 triệu USD lợi nhuận. Các nhà quan sát, bao gồm The Kobeissi Letter, công khai đặt câu hỏi: “Có ai đó đã biết trước thông tin tăng thuế?”

Hiện chưa có bằng chứng trực tiếp về “rò rỉ thông tin nội bộ”, nhưng sự kiện này một lần nữa làm dấy lên lo ngại về thị trường tài sản số — vấn đề bất cân xứng thông tin và ảnh hưởng của quyền lực chính trị lên thị trường có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với tưởng tượng.

Tháng 10: Một lệnh ân xá “sinh lợi”

Chỉ vài tuần sau, một tranh cãi khác bùng nổ: Tổng thống Trump ân xá cho Changpeng Zhao, nhà sáng lập Binance.

Changpeng Zhao từng thừa nhận tội “vi phạm chống rửa tiền” vào năm 2023 và bị kết án 4 tháng tù; sàn Binance cũng đã phải nộp phạt hơn 4 tỷ USD vì vụ việc này.

Ngày 30 tháng 4 năm 2024, cựu CEO Binance Changpeng Zhao rời tòa án liên bang Seattle, bang Washington, Hoa Kỳ. Changpeng Zhao, nhà sáng lập kiêm cựu CEO của sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới Binance, bị kết án 4 tháng tù vì thừa nhận vi phạm luật chống rửa tiền. (Ảnh: Jason Redmond / AFP, được cấp phép bởi Getty Images)

Lệnh ân xá này không chỉ xóa án tích của Changpeng Zhao mà còn mở đường cho ông trở lại ngành công nghiệp tiền mã hóa. Nhà Trắng giải thích rằng động thái này nhằm sửa chữa “vấn đề quản lý quá mức dưới thời chính quyền Biden”.

Tuy nhiên, báo cáo của BBC càng làm tranh cãi leo thang: công ty của Changpeng Zhao từng hợp tác với các doanh nghiệp liên quan đến dự án tiền mã hóa của gia đình Trump. Mối liên hệ này khiến công chúng càng nghi ngờ về khả năng “đổi chác lợi ích” đằng sau lệnh ân xá.

Khách quan mà nói, lệnh ân xá này càng củng cố “mối liên minh” giữa chính phủ Hoa Kỳ hiện tại và ngành tài sản số, đồng thời đặt ra câu hỏi sâu sắc hơn: quyền lực chính trị sẽ ảnh hưởng đến kết quả quản lý ở mức độ nào?

Kết luận: Một “năm bình thường” nữa của lĩnh vực tiền mã hóa

Năm sự kiện này đã biến năm 2025 thành một “năm tiêu đề” nữa của ngành tiền mã hóa. Dù tranh cãi không ngừng, nhưng so với lịch sử, đây chưa phải là “giai đoạn tồi tệ nhất” của ngành.

Meme coin ra mắt tháng 1 làm mờ ranh giới giữa “đầu cơ” và “quản trị”; vụ hack Bybit tháng 2 phơi bày lỗ hổng ngay cả ở hệ thống được tin tưởng nhất; bữa tiệc tháng 5 biến “nắm giữ token” thành “con đường chính trị”; bê bối giao dịch tháng 10 cho thấy “đầu cơ” và “kiểm soát thời điểm” có thể thao túng toàn bộ thị trường; còn lệnh ân xá tổng thống cùng tháng khiến năm 2025 trở thành năm mà “tính hợp pháp và ranh giới đạo đức của ngành tiền mã hóa liên tục bị thử thách”.

Mỗi năm của lĩnh vực tiền mã hóa đều đi kèm với đổi mới, thách thức, đột phá và tranh cãi mới — năm 2025 cũng không ngoại lệ.