Trias (Old): Whitepaper Trias

Trias (Old) là gì

Các bạn thân mến, hãy tưởng tượng chúng ta đang sống trong một thế giới đầy rẫy các thiết bị thông minh, từ điện thoại, máy tính đến nhà thông minh, thậm chí là xe tự lái trong tương lai, tất cả đều đang vận hành các phần mềm khác nhau. Chúng ta mong muốn những phần mềm và thiết bị này sẽ hoạt động như những quản gia trung thành, tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ dẫn của chúng ta, không lười biếng, không gian lận, không tiết lộ bí mật. Nhưng thực tế thường là các vấn đề như lỗ hổng phần mềm, tấn công hacker, rò rỉ dữ liệu liên tục xuất hiện, khiến niềm tin của chúng ta vào những “quản gia thông minh” này bị giảm sút nghiêm trọng.

Dự án Trias (Old), viết tắt là TRY, ra đời nhằm giải quyết vấn đề cốt lõi này. Dự án tự định vị là một “blockchain tầng âm một” (-1 Layer Blockchain) và cơ sở hạ tầng điện toán đám mây phi tập trung. Nói đơn giản, nếu coi Internet là nền móng (Layer 0), các blockchain công khai như Ethereum là tầng một của tòa nhà (Layer 1), thì Trias (Old) muốn xây dựng một nền tảng niềm tin vững chắc ở tầng sâu hơn nữa, tức là “tầng âm một”, cho tất cả phần mềm và hệ thống thông minh. Mục tiêu cốt lõi của dự án là đảm bảo máy móc có thể “nói gì làm nấy”, thực thi nghiêm ngặt các chỉ dẫn được lập trình, từ đó xây dựng mối quan hệ tin cậy không thể phá vỡ giữa con người và máy móc.

Trias (Old) cung cấp một mô hình “phần mềm phi tập trung như một dịch vụ” (Decentralized Software as a Service, viết tắt là DSaaS). Dịch vụ phần mềm truyền thống (SaaS) thường do một công ty tập trung cung cấp, nếu công ty này gặp sự cố, toàn bộ dịch vụ có thể bị gián đoạn hoặc tấn công. DSaaS sử dụng công nghệ blockchain để phân tán hoạt động của dịch vụ phần mềm lên nhiều node trên toàn cầu, loại bỏ rủi ro điểm đơn lẻ, giúp dịch vụ ổn định và an toàn hơn. Nó có thể hỗ trợ các ứng dụng gốc trên nhiều nền tảng, từ máy chủ, máy tính cá nhân, thiết bị di động đến thiết bị IoT. Các trường hợp ứng dụng điển hình bao gồm xây dựng ứng dụng phân tán đáng tin cậy cho doanh nghiệp, đảm bảo hành vi phần mềm minh bạch và có thể xác minh.

Tầm nhìn dự án và giá trị cốt lõi

Trias (Old) hướng tới xây dựng một cơ sở hạ tầng điện toán mạnh mẽ, đáng tin cậy và an toàn. Dự án mong muốn thông qua công nghệ, tất cả hệ thống nội bộ và phần mềm đều vận hành một cách xác định, tức là chỉ hoạt động theo cách dự kiến, không xảy ra lỗi bất ngờ hay hành vi ác ý. Điều này giống như gắn cho mỗi phần mềm một “chip trung thực”, đảm bảo chúng luôn thực hiện đúng trách nhiệm.

Các vấn đề cốt lõi mà dự án muốn giải quyết bao gồm:

• Thiếu niềm tin: Trong thế giới số, rất khó để chúng ta hoàn toàn tin tưởng phần mềm và hệ thống, vì chúng có thể tồn tại lỗ hổng, cửa hậu hoặc bị chỉnh sửa ác ý.
• Rủi ro an ninh: Các sự kiện tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu và xâm phạm quyền riêng tư liên tục xảy ra, gây thiệt hại lớn cho cá nhân và doanh nghiệp.
• Rủi ro tập trung hóa: Dịch vụ điện toán đám mây và phần mềm truyền thống quá phụ thuộc vào các thực thể tập trung, tồn tại rủi ro điểm đơn lẻ và độc quyền dữ liệu.

So với các dự án cùng loại, điểm khác biệt của Trias (Old) là vị trí “tầng âm một” độc đáo. Hầu hết các dự án blockchain tập trung vào tầng ứng dụng (Layer 2) hoặc tầng blockchain công khai (Layer 1), còn Trias (Old) đi sâu vào môi trường thực thi phần mềm ở tầng thấp hơn, nhằm giải quyết tận gốc vấn đề niềm tin của phần mềm. Dự án sử dụng kiến trúc ba tầng để kiểm tra và giám sát nghiêm ngặt hành vi phần mềm, đảm bảo tính toàn vẹn và độ tin cậy.

Đặc điểm kỹ thuật

Cốt lõi công nghệ của Trias (Old) là kiến trúc “ba tầng” tinh vi, giống như một nhà máy niềm tin kiểm soát từng khâu, đảm bảo mọi phần của phần mềm đều đáng tin cậy. Ba tầng này gồm:

1. Leviatom: Đây là “nền móng” của Trias (Old), tích hợp công nghệ “môi trường thực thi đáng tin cậy” (Trusted Execution Environments, viết tắt là TEEs) và cơ chế đồng thuận “đồ thị đồng thuận dị thể” (Heterogeneous Consensus Graph, tương tự Hashgraph).
   • Môi trường thực thi đáng tin cậy (TEEs): Hãy tưởng tượng bạn có một két sắt, bên trong tuyệt đối an toàn, không ai có thể nhìn trộm hay chỉnh sửa. TEEs chính là vùng bảo mật phần cứng như vậy, đảm bảo mã phần mềm chạy bên trong không bị chương trình ác ý bên ngoài can thiệp hay thay đổi.
   • Đồ thị đồng thuận dị thể: Đây là một thuật toán đồng thuận hiệu quả, có thể nhanh chóng xác minh hành vi trung thực của các node trong mạng. Tầng Leviatom sử dụng các công nghệ này để đóng vai trò “tầng âm một” cho các blockchain khác, nhận diện và sửa chữa hành vi không chính xác của node, đảm bảo độ tin cậy của phần mềm từ tầng thấp nhất.
2. Prometh: Tầng này là “kiểm định viên chất lượng” của Trias (Old), là một khung phát triển có thể truy xuất nguồn gốc. Nhiệm vụ chính là kiểm tra hành vi phần mềm, phát hiện “mã xấu” có thể gây ra kết quả ngoài ý muốn. Khi dữ liệu vào hệ thống, Prometh ghi lại trên sổ cái và xác minh qua nhiều bước, đảm bảo dữ liệu và phần mềm thực hiện đúng nhiệm vụ. Nó kiểm tra kỹ lưỡng mọi chức năng và rủi ro bảo mật, giống như kiểm tra sức khỏe toàn diện cho phần mềm.
3. MagCarta: Tầng này là “ngôn ngữ hợp đồng thông minh” của Trias (Old), là một ngôn ngữ mô tả hợp đồng thông minh hoàn chỉnh Turing. Vai trò của nó là điều phối và sắp xếp các ứng dụng trên tầng Prometh chạy trong mạng Leviatom. Khác với hầu hết nền tảng hợp đồng thông minh, MagCarta hướng tới cung cấp chiến lược đồng thuận nhúng và tùy chỉnh cho các ứng dụng doanh nghiệp phi tập trung (DApps), giúp các ứng dụng doanh nghiệp phức tạp vận hành an toàn, hiệu quả trên blockchain.

Về cơ chế đồng thuận, mạng chính NETX của Trias (Old) (TSC Mainnet) sử dụng cơ chế tương tự bằng chứng cổ phần ủy quyền (Delegated Proof of Stake, viết tắt là DPoS), gọi là TPOS (Trusted Proof of Stake). Ban đầu có 9 node siêu cấp đảm nhận đồng thuận mạng, nhưng có thể mở rộng lên 100 node siêu cấp để đảm bảo độ an toàn và phi tập trung. Theo công bố chính thức, tốc độ xử lý giao dịch tối đa (TPS) của mạng chính NETX có thể đạt 12.000 giao dịch mỗi giây.

Kinh tế học token

Token của dự án Trias (Old) là TRY, nhưng lưu ý rằng Trias đã tiến hành nâng cấp hợp đồng quan trọng vào tháng 7/2024, chuyển đổi token TRIAS cũ (TRIAS (OLD)) sang token TRIAS mới (TRIAS (NEW)) theo tỷ lệ 1:1. Vì vậy, khi nhắc đến “Trias (Old)”, chủ yếu là nói về tình trạng token trước khi nâng cấp, nhưng việc chuyển đổi sang token mới là rất quan trọng.

Thông tin cơ bản về token

• Ký hiệu token: TRY (token cũ)
• Tổng cung: 10.000.000 TRIAS.
• Lưu thông hiện tại và tương lai: Theo thông tin chính thức, toàn bộ 10.000.000 token TRIAS đã hết thời gian khóa, hiện đều đang lưu thông.
• Lạm phát/đốt: Dự án có kế hoạch mua lại và đốt token $TAS, sử dụng $TRIAS để mua lại nhằm giảm nguồn cung $TAS.

Công dụng của token

Token TRIAS đóng vai trò cốt lõi trong hệ sinh thái Trias, là trung tâm của mô hình kinh tế:

• Thanh toán mạng: Dùng để thanh toán các loại phí dịch vụ trong mạng Trias.
• Staking: Người nắm giữ có thể staking token TRIAS để hỗ trợ an ninh và vận hành mạng. Thông qua staking, người dùng có thể nhận thưởng $GROW, $TAS và $TSM.
• Quản trị: Người staking TRIAS có thể tham gia chương trình quản trị mạng chính, đề xuất và bỏ phiếu cho các quyết định quan trọng, cùng định hướng phát triển hệ sinh thái Trias.

Phân bổ và thông tin mở khóa token

Theo kế hoạch phân bổ ban đầu, 10 triệu token TRIAS được chia như sau:

• Nhà đầu tư công khai: 6%
• Nhà đầu tư vòng hạt giống: 8%
• Quỹ: 20%
• Hệ sinh thái: 13%
• Đội ngũ: 10%
• Nhà hỗ trợ sớm: 10%
• Phần thưởng mạng (đào): 30%
• Marketing: 3%

Tất cả token đã hết thời gian khóa vào năm 2023, nghĩa là đều đã mở khóa và lưu thông trên thị trường.

Đội ngũ, quản trị và tài chính

Thành viên cốt lõi và đặc điểm đội ngũ

Nhà sáng lập cốt lõi của dự án Trias là Tiến sĩ Anbang Ruan. Ông thành lập Trias vào năm 2016. Tiến sĩ Ruan có bằng tiến sĩ về an ninh máy tính tại Đại học Oxford, và hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điện toán tin cậy, an ninh đám mây và mật mã học. Công tác thiết kế và triển khai của đội ngũ cũng được hỗ trợ bởi các thành quả nghiên cứu của nhóm an ninh hệ thống Đại học Bắc Kinh từ năm 2009. Nền tảng học thuật và ngành nghề sâu rộng này mang lại sức mạnh kỹ thuật vững chắc cho dự án.

Cơ chế quản trị

Mạng chính Trias triển khai chương trình quản trị, cho phép người nắm giữ token TRIAS tham gia vào quá trình ra quyết định của mạng thông qua staking. Điều này nghĩa là thành viên cộng đồng có thể đề xuất các ý tưởng quan trọng và bỏ phiếu, cùng quyết định hướng phát triển hệ sinh thái. Mô hình quản trị phi tập trung này nhằm đảm bảo dự án phát triển lâu dài phù hợp với lợi ích tập thể của cộng đồng.

Quỹ và runway tài chính

Thông tin chi tiết về quy mô quỹ và dự trữ tài chính (runway) ít được đề cập trong tài liệu công khai. Tuy nhiên, dự án đã huy động thành công 1,6 triệu USD trong đợt phát hành token lần đầu (IEO). Ngoài ra, 20% token được phân bổ cho quỹ, phần này thường dùng cho vận hành lâu dài, R&D và xây dựng hệ sinh thái.

Lộ trình phát triển

Lộ trình phát triển của dự án Trias chia thành nhiều giai đoạn, nhằm từng bước xây dựng cơ sở hạ tầng điện toán tin cậy và hệ sinh thái.

Các cột mốc và sự kiện quan trọng trong lịch sử

• 2016: Tiến sĩ Anbang Ruan thành lập dự án Trias.
• 2021: Token TRIAS chính thức lên sàn.
• 2023: Đội ngũ tập trung vào dữ liệu và an ninh, hướng tới thu hút khách hàng là ngân hàng, tổ chức tài chính và chính phủ.
• Tháng 4/2024: Khởi động giai đoạn đầu của kế hoạch di chuyển hệ sinh thái NETX.
• Tháng 7/2024: Trias tiến hành nâng cấp hợp đồng quan trọng trên Binance Smart Chain (BSC), chuyển đổi token TRIAS cũ (TRIAS (OLD)) sang token TRIAS mới (TRIAS (NEW)) theo tỷ lệ 1:1. Token cũ bị đốt, không còn lưu thông.
• Tháng 8/2024: Khởi động giai đoạn hai của kế hoạch di chuyển hệ sinh thái NETX, kết thúc vào ngày 30/11.
• Đến nay: Mạng chính NETX đã xử lý hơn 103.496.000 giao dịch, thể hiện hiệu năng và độ ổn định.

Kế hoạch và cột mốc quan trọng trong tương lai

Kế hoạch phát triển tương lai của Trias chủ yếu chia thành bốn giai đoạn:

• Giai đoạn một: Xây dựng công nghệ và mạng tin cậy “tầng âm một”. Giai đoạn này sử dụng thuật toán đồ thị đồng thuận dị thể (HCGraph) và xác minh độ tin cậy node để xây dựng hạ tầng mạng tin cậy.
• Giai đoạn hai: Kết hợp mạng tin cậy với điện toán đám mây. Nhằm phá vỡ giới hạn ứng dụng blockchain công khai, cho phép ứng dụng Web2 bước vào thế giới Web3 với tiềm năng vô hạn.
• Giai đoạn ba: Kết hợp tính toán bảo mật Layer 2, xây dựng hệ thống tài chính tin cậy và dịch vụ tài chính đa dạng liên quan đến tài sản thực (RWA).
• Giai đoạn bốn: Xây dựng cơ sở hạ tầng tin cậy cho sự phát triển tương tác giữa máy tính và thế giới.

Bên cạnh đó, thời gian tới còn có các kế hoạch quan trọng sau:

• Chức năng cầu nối cross-chain: Dự kiến ra mắt trước cuối tháng 10, cho phép người nắm giữ TRIAS (TEP20) chuyển token liền mạch giữa Polygon, Binance Smart Chain (BSC) và mạng chính TEP.
• Chương trình staking mạng chính: Sắp ra mắt, cho phép người dùng staking TRIAS (TEP20) để nhận thưởng $GROW, $TAS và $TSM.
• Chương trình quản trị mạng chính: Sẽ cho phép người staking tham gia quản trị mạng.

Nhắc nhở rủi ro phổ biến

Với tư cách là nhà phân tích nghiên cứu blockchain, tôi cần khách quan chỉ ra các rủi ro tiềm ẩn của dự án Trias (Old), đây không phải là lời khuyên đầu tư mà nhằm giúp bạn hiểu toàn diện về dự án.

• Rủi ro kỹ thuật và an ninh

  • Độ phức tạp kỹ thuật: Kiến trúc “tầng âm một”, TEEs, đồ thị đồng thuận dị thể mà Trias đề xuất rất tiên tiến và phức tạp. Dù có thể mang lại tính năng mạnh mẽ, nhưng cũng đồng nghĩa với độ khó phát triển, bảo trì cao và rủi ro kỹ thuật chưa biết lớn hơn.
  • Hiệu năng và độ ổn định mạng chính: Dù công bố TPS của mạng chính NETX đạt 12.000, nhưng hiệu năng thực tế khi ứng dụng quy mô lớn vẫn cần thời gian kiểm chứng. Bất kỳ dự án blockchain mới nào cũng có thể gặp thách thức về hiệu năng hoặc lỗ hổng bảo mật.

• Rủi ro kinh tế

  • Vấn đề chuyển đổi token: Lịch sử cho thấy trong quá trình chuyển đổi từ Trias (OLD) sang Trias (NEW), một số người dùng báo gặp lỗi “đạt giới hạn tối đa token” hoặc trang chuyển đổi không hoạt động. Điều này có thể khiến tài sản người dùng bị gián đoạn chuyển đổi, thậm chí gặp rủi ro mất mát.
  • Thanh khoản token cũ: Khi token mới ra mắt, thanh khoản của token cũ có thể giảm mạnh, thậm chí mất hoàn toàn. Có người dùng phản ánh khi cố gắng chuyển đổi token cũ sang USDT thì gặp tình trạng thanh khoản bằng 0. Nếu bạn đang nắm giữ token cũ, hãy tìm hiểu kỹ trạng thái chuyển đổi và rủi ro hiện tại.
  • Biến động thị trường: Giống như mọi loại tiền mã hóa, giá token TRIAS chịu ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường, kinh tế vĩ mô, chính sách quản lý… nên có rủi ro biến động mạnh.

• Rủi ro tuân thủ và vận hành

  • Nghi vấn cộng đồng: Trong một số thảo luận cộng đồng, có người dùng lo ngại về độ hoạt động, minh bạch và hiệu quả giao tiếp của đội ngũ, thậm chí gọi dự án là “lừa đảo” hoặc “hút tiền”. Dù các ý kiến này không đại diện cho quan điểm chính thức, nhưng phản ánh sự nghi ngại của một bộ phận cộng đồng, cần chú ý.
  • Độ minh bạch thông tin: Dù có whitepaper và website, nhưng mức độ công khai một số dữ liệu vận hành quan trọng (như sử dụng quỹ, thông tin chi tiết đội ngũ…) có thể không bằng doanh nghiệp truyền thống.
  • Rủi ro pháp lý chưa rõ ràng: Chính sách quản lý tiền mã hóa toàn cầu vẫn liên tục thay đổi, các thay đổi trong tương lai có thể ảnh hưởng đến vận hành dự án và giá trị token.

Danh sách kiểm tra xác minh

Để tìm hiểu sâu hơn về dự án Trias, bạn có thể tham khảo các nguồn chính thức và bên thứ ba sau:

• Whitepaper: https://docs.trias.one/trias-docs-1/whitepaper/trias-whitepaper
• Website chính thức: https://www.trias.one
• Hoạt động GitHub: https://github.com/trias-lab (Hãy tự kiểm tra tần suất cập nhật code và đóng góp cộng đồng để đánh giá độ hoạt động phát triển dự án.)
• Địa chỉ hợp đồng trên block explorer:
  • TRIAS (OLD) on BSC (token cũ, đã chuyển đổi): 0xa4838122c683f732289805fc3c207febd55babdd
  • TRIAS (NEW) on BSC (token mới): 0x184cff0e719826b966025f93e05d8c8b0a79b3f9
  • TRIAS (TEP20) (token mạng chính): 0xc82F2c8d756ce1c89A523f131ffC697502845Ba5
  • ERC-20 TRIAS (token cũ trên Ethereum, có thể đã không còn hoạt động): 0x3A856d4effa670C54585a5D523e96513e148e95d

Tóm tắt dự án

Dự án Trias (Old), với vị trí “blockchain tầng âm một” độc đáo, hướng tới giải quyết tận gốc vấn đề niềm tin giữa phần mềm và máy móc trong thế giới số. Dự án kết hợp môi trường thực thi đáng tin cậy (TEEs) và kiến trúc ba tầng sáng tạo (Leviatom, Prometh, MagCarta), xây dựng nền tảng phần mềm phi tập trung như một dịch vụ (DSaaS), đảm bảo hành vi phần mềm xác định và an toàn dữ liệu. Nhà sáng lập Tiến sĩ Anbang Ruan với nền tảng học thuật sâu rộng và đội ngũ nghiên cứu tại Đại học Bắc Kinh mang lại sức mạnh kỹ thuật vượt trội cho dự án.

Token TRIAS đóng vai trò thanh toán, staking và quản trị trong hệ sinh thái, và toàn bộ token đã được mở khóa. Đáng chú ý, dự án đã nâng cấp hợp đồng token quan trọng vào tháng 7/2024, chuyển đổi token TRIAS cũ sang token mới, token cũ không còn lưu thông. Lộ trình phát triển thể hiện tham vọng từ xây dựng công nghệ tầng thấp đến kết hợp điện toán đám mây, mở rộng sang lĩnh vực tài chính và RWA trong tương lai.

Tuy nhiên, bất kỳ dự án blockchain mới nào cũng đi kèm rủi ro. Trias (Old) đối mặt với thách thức về độ phức tạp kỹ thuật, vấn đề chuyển đổi token, rủi ro thanh khoản token cũ, cũng như nghi vấn về độ minh bạch và hoạt động của đội ngũ từ một bộ phận cộng đồng. Ngoài ra, biến động thị trường tiền mã hóa và môi trường pháp lý thay đổi cũng là yếu tố cần cân nhắc.

Tóm lại, Trias (Old) đưa ra một giải pháp đầy tham vọng, mở ra hướng đi mới trong lĩnh vực niềm tin số. Nếu bạn quan tâm, hãy nghiên cứu kỹ lưỡng (DYOR), đọc whitepaper, thông báo chính thức và thảo luận cộng đồng, đồng thời cân nhắc kỹ lưỡng mọi cơ hội và rủi ro tiềm ẩn phù hợp với hoàn cảnh cá nhân. Xin lưu ý, tất cả thông tin trên không phải là lời khuyên đầu tư.