NEW YORK, Tháng 3 năm 2025 – Trong một động thái thể hiện niềm tin ngày càng sâu sắc của các tổ chức vào trí tuệ nhân tạo dựa trên blockchain, Grayscale Investments đã chính thức bắt đầu quá trình chuyển đổi Bittensor Trust của mình thành quỹ hoán đổi danh mục (ETF) giao dịch giao ngay. Công ty đã công bố sự kiện quan trọng này qua một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X, xác nhận họ đã nộp hồ sơ đăng ký Form S-1 với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC). Việc nộp hồ sơ Grayscale Bittensor ETF này đánh dấu một cột mốc quan trọng, tiềm năng kết nối giữa lĩnh vực học máy phi tập trung và thị trường tài chính truyền thống. Động thái này diễn ra sau hàng loạt các ETF Bitcoin giao ngay ra mắt thành công và cho thấy phạm vi đầu tư dựa trên tiền mã hóa đang ngày càng được mở rộng.
Giải mã hồ sơ Grayscale Bittensor ETF
Hồ sơ của Grayscale tập trung vào Grayscale Bittensor Trust (GBTAO) hiện có, một quỹ được chào bán riêng tư hiện đang cung cấp cho các nhà đầu tư được công nhận tiếp cận với TAO, token gốc của mạng lưới Bittensor. Form S-1 là mẫu đăng ký tiêu chuẩn cho các chứng khoán mới được chào bán ra công chúng. Do đó, việc nộp hồ sơ này là bước quan trọng đầu tiên để chuyển đổi quỹ tín thác riêng tư này thành ETF giao ngay được giao dịch công khai. Một ETF giao ngay sẽ nắm giữ các token TAO thực tế, theo dõi giá của nó và giao dịch trên các sàn chứng khoán quốc gia như NYSE Arca hoặc Nasdaq. Cấu trúc này mang lại nhiều lợi thế so với mô hình tín thác hiện tại, bao gồm phí có thể thấp hơn, cơ chế tạo lập và mua lại hàng ngày cho các thành viên được ủy quyền và, quan trọng nhất, khả năng tiếp cận cho tất cả các nhà đầu tư nhỏ lẻ thông qua tài khoản môi giới tiêu chuẩn của họ.
Tuy nhiên, con đường pháp lý bao gồm nhiều giai đoạn. Sau khi SEC tuyên bố đăng ký S-1 có hiệu lực, Grayscale cũng phải nhận được sự chấp thuận cho một thay đổi quy tắc liên quan, thường là hồ sơ 19b-4 từ sàn giao dịch được chọn để niêm yết. Quy trình phê duyệt kép này cũng chính là rào cản mà các ETF Bitcoin giao ngay đã vượt qua vào đầu năm 2024. Các nhà phân tích thị trường lưu ý rằng cách tiếp cận của SEC đối với một ETF Bittensor sẽ được giám sát chặt chẽ, vì nó liên quan đến một loại tài sản mới và phức tạp hơn tập trung vào AI. Ủy ban có thể sẽ tiến hành đánh giá sâu về cấu trúc thị trường của Bittensor, các giải pháp lưu ký và khả năng bị thao túng trước khi phê duyệt cuối cùng.
Hiểu về mạng lưới Bittensor và TAO
Để hiểu được ý nghĩa của hồ sơ này, cần phải nắm rõ tài sản nền tảng. Bittensor là một giao thức mã nguồn mở cung cấp năng lượng cho một mạng lưới học máy phi tập trung dựa trên blockchain. Mục tiêu chính của nó là tạo ra một thị trường toàn cầu cho trí tuệ nhân tạo, nơi các nhà phát triển có thể đào tạo các mô hình học máy và được thưởng bằng TAO vì đã đóng góp tài nguyên tính toán và tri thức của mình. Mạng lưới hoạt động dựa trên nguyên tắc tương tự như một trí tuệ tập thể kỹ thuật số, nơi trí thông minh được sản xuất và xác thực chung bởi các thành viên tham gia. TAO đóng vai trò là cơ chế khuyến khích của mạng lưới, được sử dụng để thanh toán cho các dịch vụ AI, đặt cọc bảo mật mạng lưới và quản trị giao thức.
Khác với nhiều loại tiền mã hóa, giá trị của Bittensor gắn liền với tính ứng dụng và sản xuất trí tuệ AI. Các thành phần chính trong hệ sinh thái của nó bao gồm:
- Subtensors: Các mạng con chuyên biệt trong Bittensor, mỗi mạng tập trung vào một nhiệm vụ AI cụ thể như tạo văn bản, nhận diện hình ảnh hoặc lưu trữ dữ liệu.
- Miners: Những người tham gia lưu trữ và đào tạo các mô hình học máy, nhận TAO khi cung cấp các đầu ra giá trị cho mạng lưới.
- Validators: Các node đánh giá và chấm điểm đầu ra của miners, đảm bảo chất lượng và phân phối phần thưởng TAO tương ứng.
Mô hình sáng tạo này đã thu hút sự chú ý đáng kể từ cộng đồng nghiên cứu AI và tiền mã hóa, đưa TAO trở thành một tài sản dẫn đầu trong lĩnh vực AI phi tập trung đang phát triển mạnh mẽ. Động thái tạo ETF của Grayscale cho thấy họ tin rằng canh bạc công nghệ chuyên biệt này đã đủ trưởng thành để được các nhà đầu tư rộng rãi xem xét.
Tiền lệ của Bitcoin và Ethereum ETF
Chiến lược của Grayscale dựa trên chiến thắng pháp lý lịch sử của chính họ. Năm 2023, Tòa phúc thẩm Hoa Kỳ phán quyết rằng SEC đã "tùy tiện và thất thường" khi bác bỏ đề nghị của Grayscale chuyển đổi Bitcoin Trust (GBTC) thành ETF giao ngay trong khi lại phê duyệt các ETF dựa trên hợp đồng tương lai. Quyết định mang tính bước ngoặt này đã trở thành chất xúc tác lớn cho việc phê duyệt hàng loạt các ETF Bitcoin giao ngay vào tháng 1 năm 2024. Sự thành công của các sản phẩm này là không thể phủ nhận, với hàng tỷ đô la đổ vào các quỹ mới và tạo ra một lộ trình rõ ràng cho các ETF tiền mã hóa trong tương lai.
Bước tiếp theo hợp lý sau Bitcoin là Ethereum. SEC đã phê duyệt các ETF Ethereum giao ngay vào năm 2024, công nhận đồng tiền mã hóa lớn thứ hai như một hàng hóa phù hợp cho sản phẩm này. Hồ sơ Grayscale Bittensor ETF giờ đây kiểm tra ranh giới của tiến trình này. Nó yêu cầu các nhà quản lý xem xét một tài sản không chỉ là tiền kỹ thuật số hay nền tảng hợp đồng thông minh mà còn là token điều hành một mạng AI phi tập trung. Điều này đặt ra những câu hỏi mới về phân loại và giám sát thị trường.
Tác động thị trường tiềm năng và ý nghĩa cho nhà đầu tư
Việc ra mắt một ETF Bittensor giao ngay sẽ có nhiều ý nghĩa đa chiều. Trước hết, nó sẽ cải thiện khả năng tiếp cận một cách đáng kể. Hiện tại, việc mua và lưu trữ TAO trực tiếp đòi hỏi phải sử dụng các sàn giao dịch tiền mã hóa và quản lý khóa riêng – một rào cản lớn đối với nhà đầu tư truyền thống. Một ETF giúp đơn giản hóa điều này thành một mã cổ phiếu quen thuộc, được quản lý. Thứ hai, nó có thể tăng tính thanh khoản và khả năng phát hiện giá cho token TAO bằng cách đưa dòng vốn tổ chức lớn vào hệ sinh thái. Hơn nữa, việc được phê duyệt sẽ là một sự công nhận mạnh mẽ cho công nghệ nền tảng và mô hình kinh tế của Bittensor, có thể thúc đẩy phát triển và ứng dụng trong ngành AI.
Đối với thị trường tiền mã hóa rộng lớn hơn, một ETF TAO thành công sẽ cho thấy cấu trúc ETF có thể được áp dụng cho các tài sản vượt ra ngoài những tên tuổi lớn nhất và lâu đời nhất. Nó có thể mở đường cho các ETF dựa trên các lĩnh vực tiền mã hóa chuyên biệt khác như tài chính phi tập trung (DeFi), tài sản thực (RWA) hoặc trò chơi. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng con đường này có thể dài hơn và phức tạp hơn so với Bitcoin. Bảng dưới đây trình bày các yếu tố so sánh chính:
| Độ rõ ràng về tài sản nền tảng | Được các cơ quan quản lý công nhận là hàng hóa. | Tài sản mới; phân loại pháp lý (chứng khoán/hàng hóa) có thể gây tranh cãi. |
| Độ trưởng thành của thị trường | Lịch sử trên 15 năm, vốn hóa thị trường hàng nghìn tỷ đô la. | Mạng lưới còn non trẻ, vốn hóa thị trường nhỏ hơn. |
| Câu chuyện đầu tư | Vàng kỹ thuật số, phòng ngừa lạm phát. | Tiếp cận với tăng trưởng và tiện ích của AI phi tập trung. |
| Lưu ký & An ninh | Giải pháp lưu ký tổ chức phát triển mạnh. | Giải pháp lưu ký cho token mạng AI chưa được kiểm chứng rộng rãi. |
Sau cùng, hồ sơ này phản ánh một canh bạc chiến lược của Grayscale vào sự hội tụ giữa AI và blockchain như một chủ đề đầu tư lớn trong thập kỷ tới. Nó cũng thể hiện cam kết của công ty trong việc mở rộng danh mục sản phẩm tài sản số sau khi chuyển đổi GBTC thành ETF.
Kết luận
Việc nộp hồ sơ Grayscale Bittensor ETF là một bước phát triển táo bạo và mang tính chỉ dẫn tại giao điểm của tài chính và công nghệ. Dù quá trình rà soát của SEC sẽ tỉ mỉ và có thể kéo dài, chỉ riêng việc nộp Form S-1 đã nâng tầm Bittensor và khái niệm AI phi tập trung lên một tầng cao mới trong thảo luận tài chính. Nó thách thức các khung pháp lý hiện tại và mang đến một cánh cổng tiềm năng để dòng vốn truyền thống tham gia vào sự phát triển của các mạng học máy được xây dựng dựa trên nguyên tắc blockchain. Dù ETF Grayscale Bittensor cụ thể này có được đưa ra thị trường hay không, đề xuất của nó cũng đánh dấu một bước tiến quyết định hướng tới việc thể chế hóa và phát triển lĩnh vực crypto AI, thiết lập tiền lệ cho cách các tài sản số sáng tạo có thể hòa nhập với hệ thống tài chính toàn cầu.
Câu hỏi thường gặp
Q1: Chính xác thì Grayscale đã nộp gì cho SEC?
Grayscale đã nộp Form S-1, đây là tài liệu cần thiết để đăng ký một chứng khoán mới chào bán ra công chúng. Hồ sơ này khởi đầu quá trình chuyển đổi Grayscale Bittensor Trust vốn chỉ chào bán riêng tư thành ETF giao ngay được giao dịch công khai.
Q2: Bittensor (TAO) là gì?
Bittensor là một mạng lưới phi tập trung dựa trên blockchain tạo ra thị trường cho học máy. Các nhà phát triển và nhà nghiên cứu đóng góp mô hình AI và sức mạnh tính toán, được khuyến khích bằng token TAO gốc của mạng lưới, dựa trên giá trị mà đóng góp của họ mang lại.
Q3: Một ETF Bittensor sẽ khác gì so với việc mua TAO trên sàn giao dịch crypto?
Một ETF sẽ được giao dịch trên các sàn chứng khoán truyền thống như NYSE hoặc Nasdaq. Nhà đầu tư có thể mua bán cổ phiếu thông qua tài khoản môi giới tiêu chuẩn mà không cần quản lý ví tiền mã hóa, khóa riêng hoặc sử dụng sàn giao dịch crypto. Nó mang lại một cách tiếp cận quen thuộc và được quản lý để tiếp xúc với tài sản này.
Q4: Việc nộp hồ sơ này có đồng nghĩa ETF đã được phê duyệt?
Không. Nộp hồ sơ S-1 chỉ là bước đầu tiên. SEC phải xem xét và xác nhận hiệu lực. Riêng sàn giao dịch niêm yết (ví dụ, NYSE Arca) cũng phải nộp và được chấp thuận thay đổi quy tắc để niêm yết ETF. Toàn bộ quá trình có thể kéo dài nhiều tháng và không được đảm bảo.
Q5: Vì sao Grayscale thực hiện điều này sau ETF Bitcoin?
Grayscale hướng tới xây dựng một bộ sản phẩm đầu tư tài sản số toàn diện. Sau thành công của ETF Bitcoin giao ngay, họ chiến lược mở rộng sang các lĩnh vực crypto tiềm năng khác. Câu chuyện về AI và học máy được xem là lĩnh vực tăng trưởng lớn, khiến Bittensor trở thành ứng viên hợp lý cho sản phẩm tiếp theo của họ.
