30 dự báo, chọn lọc ra năm đồng thuận về crypto vào năm 2026

Năm 2025 đã đi đến hồi kết.

Hầu hết mọi người đều có thể cảm nhận rõ ràng rằng, từ nửa cuối năm nay, câu chuyện trong ngành crypto dần cạn kiệt, các nhóm giao dịch cũng trở nên vắng vẻ hơn nhiều. Vậy đối với năm 2026 sắp tới, thị trường sẽ có những thay đổi gì, và những câu chuyện nào sẽ được thị trường ưa chuộng?

BlockBeats đã phân tích hơn 30 bản dự báo về năm 2026, nguồn dữ liệu bao gồm cả các tổ chức nghiên cứu hàng đầu như Galaxy, Delphi Digital, a16z, Bitwise, Hashdex, Coinbase, cũng như nhiều KOL lâu năm trong ngành nghiên cứu, phát triển sản phẩm và đầu tư, từ đó tổng kết ra 5 câu chuyện được đồng thuận nhất cho năm 2026, những người làm việc trong ngành nhất định phải xem đến mục thứ sáu.

Stablecoin, “lên bàn” tài chính truyền thống

Trong đó, hướng đi đầu tiên và cũng có mức độ đồng thuận cao nhất chính là stablecoin.

Stablecoin vào năm 2026 sẽ hoàn thành sự chuyển đổi triệt để từ “công cụ tiền mã hóa” thành “hạ tầng tài chính chủ lưu”, điều này gần như nhận được sự đồng thuận của tất cả các nhà dự báo chính.

a16z đã đưa ra số liệu rất trực tiếp về vấn đề này, thậm chí có phần “không thể phản bác”. Họ chỉ ra rằng, stablecoin trong năm qua đã hoàn thành khoảng 46 nghìn tỷ USD giao dịch. Con số này có ý nghĩa gì? Khoảng gấp 20 lần khối lượng giao dịch hàng năm của PayPal, gần gấp 3 lần Visa, và còn đang tiếp tục tiến gần quy mô mạng lưới ACH (Automated Clearing House) của Mỹ.

Nhưng a16z cũng tỉnh táo chỉ ra rằng, vấn đề không nằm ở “stablecoin có nhu cầu hay không”, mà là làm thế nào để những đồng đô la số này thực sự đi vào các kênh tài chính mà mọi người sử dụng hàng ngày. Tức là các khâu nạp/rút tiền, thanh toán, quyết toán, tiêu dùng – những khâu cụ thể, phức tạp và vất vả nhất. Họ quan sát thấy, một thế hệ startup mới đang chuyên giải quyết vấn đề này. Có startup sử dụng bằng chứng mật mã để người dùng có thể đổi số dư tài khoản địa phương sang đô la số mà không lộ thông tin cá nhân; có startup tích hợp trực tiếp mạng lưới ngân hàng khu vực, mã QR, kênh thanh toán thời gian thực để stablecoin có thể sử dụng như chuyển khoản nội địa; một số khác thì xây dựng tầng ví và nền tảng phát hành thẻ toàn cầu, cho phép stablecoin được tiêu dùng trực tiếp tại các cửa hàng hàng ngày.

Do đó, kết luận của họ là: “Khi các kênh nạp/rút này trưởng thành, đô la số sẽ trực tiếp kết nối vào hệ thống thanh toán địa phương và công cụ thương gia, mô hình hành vi mới sẽ xuất hiện. Người lao động có thể nhận lương xuyên biên giới theo thời gian thực, doanh nghiệp có thể nhận đô la toàn cầu mà không cần tài khoản ngân hàng, ứng dụng có thể quyết toán giá trị tức thì với người dùng ở bất cứ đâu trên thế giới. Stablecoin sẽ chuyển mình từ công cụ tài chính ngách thành tầng quyết toán cơ bản của Internet.”

Thú vị hơn, nhà nghiên cứu Sam Broner của a16z còn giải thích từ góc nhìn “kỹ sư” tại sao điều này gần như là tất yếu. Họ chỉ ra rằng, phần lớn hệ thống phần mềm ngân hàng hiện nay quá cũ với các nhà phát triển hiện đại, sổ cái lõi vẫn chạy trên máy chủ lớn, sử dụng COBOL, giao diện là file xử lý theo lô chứ không phải API. Dĩ nhiên, các hệ thống này ổn định, được quản lý tin tưởng và gắn sâu vào thế giới thực, nhưng vấn đề là chúng gần như không thể phát triển nhanh. Thêm một chức năng thanh toán thời gian thực cũng có thể mất vài tháng đến vài năm, đồng thời phải xử lý núi nợ kỹ thuật và phức tạp về quản lý. Và đây chính là đất diễn của stablecoin.

KOL crypto kiêm nhà nghiên cứu của Alongside Finance, Route 2 FI, trong danh sách các câu chuyện chú ý của mình đã xếp “stablecoin (triển khai và kênh tài chính truyền thống)” là hướng đi hàng đầu, nhấn mạnh cách các tổ chức tài chính truyền thống triển khai công nghệ stablecoin và xây dựng các kênh tài chính liên quan.

Galaxy Research thì đưa ra nhận định trực tiếp và táo bạo hơn. Họ dự đoán, đến cuối năm 2026, 30% thanh toán quốc tế sẽ được thực hiện qua stablecoin.

Kết luận của Bitwise gần như tương tự, chỉ là tiếp cận từ góc độ quy mô thị trường: họ dự đoán vốn hóa stablecoin sẽ tăng gấp đôi vào năm 2026, biến số then chốt là việc GENIUS Act được thực thi vào đầu năm 2026, mở rộng không gian tăng trưởng cho các nhà phát hành hiện tại và thu hút thêm đối thủ mới tham gia.

Tổng thể mà nói, năm 2026 sẽ là năm then chốt để stablecoin chuyển mình từ bên lề sang trung tâm chủ lưu.

AI Agent, bắt đầu trở thành nhà giao dịch hàng đầu

Và đồng thuận thứ hai, cũng rất nhất trí nhưng mang tính tương lai hơn, là AI Agent sẽ trở thành những người tham gia chính trong các hoạt động kinh tế on-chain, cuộc thi giao dịch bằng mô hình AI gần đây trên toàn mạng cũng đã chứng minh tiềm năng của lĩnh vực này.

Nhiều người đánh giá thấp tốc độ thay đổi này. Thực ra logic không phức tạp: khi AI Agent bắt đầu tự động thực hiện nhiệm vụ, đưa ra quyết định và tương tác với nhau ở tần suất cao, chúng tự nhiên cần một phương thức truyền giá trị nhanh, rẻ, không cần cấp phép như truyền thông tin.

Hệ thống thanh toán truyền thống được thiết kế cho con người, có tài khoản, có nhận diện, có chu kỳ quyết toán, mà tất cả những thứ này đều là ma sát đối với AI Agent.

Tiền mã hóa, đặc biệt là stablecoin kết hợp với các giao thức thanh toán như x402, gần như được thiết kế riêng cho kịch bản này: quyết toán tức thì, hỗ trợ micropayment, có thể lập trình, không cần cấp phép. Do đó, năm 2026 rất có thể sẽ là năm đầu tiên hạ tầng thanh toán cho kinh tế Agent chuyển từ thử nghiệm sang quy mô thực tế.

Sean Neville, nhà nghiên cứu của a16z, đồng sáng lập Circle và kiến trúc sư USDC, từ một góc độ sâu hơn đã chỉ ra nút thắt thực sự của kinh tế AI Agent hiện nay: vấn đề đang chuyển từ “chưa đủ thông minh” sang “không có nhận diện”: trong hệ thống tài chính, số lượng “nhận diện phi con người” đã vượt nhân viên con người với tỷ lệ 96:1, nhưng hầu hết các nhận diện này đều là “bóng ma không tài khoản ngân hàng”.

Ngành tài chính thiếu KYA (tương tự KYC, Know Your Agent). Giống như con người cần điểm tín dụng để vay vốn, AI Agent cũng cần chứng chỉ ký số để chứng minh đại diện cho ai, bị ai ràng buộc, ai chịu trách nhiệm khi có sự cố. Trước khi có KYA, nhiều doanh nghiệp chỉ có thể chặn AI Agent ở tầng firewall. Trong khi ngành KYC mất hàng chục năm để xây dựng, thì thời gian dành cho KYA có lẽ chỉ còn vài tháng.

Các thành viên khác của a16z cũng chỉ ra rằng, AI Agent cần kênh crypto để thực hiện micropayment, truy cập dữ liệu và quyết toán tính toán. Tiêu chuẩn x402 sẽ trở thành trụ cột thanh toán của kinh tế Agent. Tài sản then chốt không còn là mô hình – mà là dữ liệu thực tế chất lượng cao khan hiếm (DePAI), họ liệt kê các dự án như BitRobot, PrismaX, Shaga, Chakra làm ví dụ.

Lucas Tcheyan của Galaxy Research đưa ra dự báo định lượng rất cụ thể. Anh dự đoán, đến năm 2026, thanh toán theo tiêu chuẩn x402 sẽ chiếm 30% khối lượng giao dịch hàng ngày của Base, và 5% giao dịch không bỏ phiếu của Solana, đánh dấu việc sử dụng kênh on-chain lớn hơn trong tương tác giữa các Agent.

Ông cho rằng, khi AI Agent bắt đầu giao dịch tự động giữa các dịch vụ, các primitive thanh toán chuẩn hóa sẽ đi thẳng vào tầng thực thi. Base sẽ có lợi thế nhờ Coinbase thúc đẩy tiêu chuẩn x402, còn Solana sẽ trở thành cực còn lại nhờ cộng đồng nhà phát triển và người dùng lớn. Đồng thời, một số chain mới tập trung vào thanh toán (như Tempo và Arc) cũng sẽ phát triển nhanh chóng trong quá trình này.

RWA, sẽ trở nên Degen hơn

Khác với sự cuồng nhiệt “mọi thứ đều có thể lên chain” trước đây, câu chuyện RWA hiện nay đã bình tĩnh hơn nhiều. Hầu hết các tổ chức nghiên cứu không còn bàn về “quy mô thị trường tiềm năng”, mà bắt đầu nhấn mạnh một từ: khả năng thực thi. Chính vì vậy, RWA sau khi bình tĩnh lại lại có đồng thuận tập trung hơn cho năm 2026.

Nhà phân tích Guy Wuollet của a16z không ngần ngại chỉ trích các tài sản RWA token hóa hiện tại. Anh chỉ ra rằng, dù chúng ta đã thấy ngân hàng, fintech và công ty quản lý tài sản rất quan tâm đến việc đưa cổ phiếu Mỹ, hàng hóa, chỉ số và các tài sản truyền thống khác lên chain, nhưng đến nay, phần lớn cái gọi là “token hóa” về bản chất vẫn là mô phỏng vật lý. Các tài sản này chỉ “thay vỏ công nghệ”, còn logic thiết kế, cách giao dịch, cấu trúc rủi ro vẫn bám rễ vào cách hiểu truyền thống về tài sản thực, chứ không tận dụng đặc tính gốc của hệ thống crypto.

Galaxy Research thì dự báo rõ ràng hơn về “đột phá cấu trúc”. Họ không bận tâm đến hình thái sản phẩm, mà tập trung vào khâu cốt lõi của hệ thống tài chính truyền thống: tài sản thế chấp.

Họ dự đoán, trong năm tới, sẽ có một ngân hàng hoặc công ty môi giới lớn bắt đầu chấp nhận cổ phiếu token hóa làm tài sản thế chấp chính thức. Nếu điều này xảy ra, ý nghĩa biểu tượng còn lớn hơn bất kỳ sản phẩm đơn lẻ nào ra mắt. Bởi đến nay, cổ phiếu token hóa vẫn ở vị trí bên lề, hoặc là thử nghiệm nhỏ trong DeFi, hoặc là dự án thử nghiệm trên blockchain riêng của ngân hàng lớn, gần như không kết nối thực chất với hệ thống tài chính chủ lưu.

Nhưng Galaxy chỉ ra, tình hình đang thay đổi. Các nhà cung cấp hạ tầng cốt lõi của tài chính truyền thống đang tăng tốc chuyển sang hệ thống dựa trên blockchain; đồng thời, cơ quan quản lý cũng chuyển hướng ủng hộ rõ rệt. Năm nay, họ dự đoán sẽ lần đầu tiên thấy một tổ chức tài chính lớn chấp nhận cổ phiếu token hóa gửi on-chain, và về mặt pháp lý, rủi ro coi chúng tương đương hoàn toàn với chứng khoán truyền thống.

Hashdex thì táo bạo nhất, họ dự đoán tài sản thực token hóa sẽ tăng trưởng gấp 10 lần. Dự báo này dựa trên sự rõ ràng về quản lý, tổ chức tài chính truyền thống sẵn sàng và hạ tầng kỹ thuật trưởng thành.

Thị trường dự đoán, không chỉ là “cá cược phi tập trung”

Đúng như nhiều người dự đoán, thị trường dự đoán cũng trở thành một lĩnh vực được kỳ vọng rộng rãi trong năm 2026.

Nhưng điều bất ngờ là lý do thị trường dự đoán được kỳ vọng không còn đơn thuần là “cá cược phi tập trung”, mà đang chuyển thành công cụ tổng hợp thông tin và ra quyết định.

Andy Hall của a16z, giáo sư kinh tế chính trị tại Đại học Stanford, cho rằng thị trường dự đoán đã vượt qua ngưỡng “có thể trở thành chủ lưu hay không”. Năm tới, khi chúng giao thoa sâu với crypto và AI, thị trường dự đoán sẽ lớn hơn, rộng hơn và thông minh hơn.

Nhưng đồng thời, ông cũng nhấn mạnh, sự mở rộng này không phải không có giá. Thị trường dự đoán đang bị đẩy lên một tầng phức tạp mới: tần suất giao dịch cao hơn, phản hồi thông tin nhanh hơn, cấu trúc người tham gia tự động hóa hơn. Những thay đổi này vừa khuếch đại giá trị, vừa đặt ra thách thức mới cho nhà xây dựng, như làm sao phân xử kết quả công bằng mà không gây tranh cãi, v.v.

Will Owens của Galaxy Research đã lượng hóa sự thay đổi này thành con số rất cụ thể. Anh dự đoán, khối lượng giao dịch hàng tuần của Polymarket sẽ liên tục vượt 1.5 tỷ USD trong năm 2026. Dự báo này không phải vô căn cứ. Thực tế, thị trường dự đoán đã là một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất của crypto, khối lượng giao dịch danh nghĩa hàng tuần của Polymarket đã gần chạm 1 tỷ USD.

Ông cho rằng, ba động lực cùng lúc sẽ tiếp tục đẩy con số này lên: lớp hiệu quả vốn mới làm sâu sắc thanh khoản thị trường, dòng lệnh do AI thúc đẩy tăng tần suất giao dịch, và năng lực phân phối liên tục cải thiện của Polymarket thúc đẩy dòng tiền vào nhanh hơn.

Ryan Rasmussen của Bitwise thì nhận định táo bạo hơn. Anh dự đoán quy mô hợp đồng mở của Polymarket sẽ vượt mức đỉnh lịch sử trong kỳ bầu cử Mỹ 2024. Động lực tăng trưởng lần này rất rõ ràng: mở cửa cho người dùng Mỹ mang lại lượng lớn người dùng mới, khoảng 2 tỷ USD vốn mới cung cấp đủ đạn dược, và loại hình thị trường không còn giới hạn ở chính trị mà mở rộng sang kinh tế, thể thao, văn hóa đại chúng, v.v.

Bên ngoài các tổ chức, nhận định của KOL cũng rất đáng chú ý. Tomasz Tunguz cho rằng, đến năm 2026, tỷ lệ người Mỹ sử dụng thị trường dự đoán sẽ tăng từ 5% hiện tại lên 35%. So sánh, tỷ lệ sử dụng cá cược ở Mỹ khoảng 56%. Điều này có nghĩa, thị trường dự đoán đang chuyển từ công cụ tài chính ngách thành sản phẩm gần với hình thức giải trí và tiêu thụ thông tin chủ lưu.

Nhưng Galaxy cũng đưa ra một dự báo mang tính cảnh báo rõ rệt trong bầu không khí lạc quan này. Họ cho rằng, điều tra liên bang về thị trường dự đoán rất có thể sẽ xuất hiện.

Khi cơ quan quản lý Mỹ dần mở cửa cho thị trường dự đoán on-chain, khối lượng giao dịch và hợp đồng mở tăng nhanh, đồng thời các sự kiện “xám” cũng bắt đầu nổi lên. Đã có một số bê bối liên quan đến người trong cuộc lợi dụng thông tin chưa công khai để vào lệnh trước, hoặc thao túng kết quả các giải thể thao lớn. Do thị trường dự đoán cho phép giao dịch ẩn danh, không cần KYC nghiêm ngặt như nền tảng cá cược truyền thống, cám dỗ lạm dụng thông tin nội bộ càng lớn.

Vì vậy, Galaxy cho rằng, điểm kích hoạt điều tra trong tương lai có thể không còn đến từ hành vi bất thường trong hệ thống cá cược được quản lý, mà trực tiếp từ biến động giá đáng ngờ trên thị trường dự đoán on-chain.

Và chủ đề này cũng dẫn đến đồng thuận thứ năm, quyền riêng tư.

Privacy coin, sẽ lại trở thành “ngựa ô”?

Khi ngày càng nhiều vốn, dữ liệu và quyết định tự động được đưa lên chain, việc bị lộ thông tin đang trở thành một chi phí không thể chấp nhận. Điều này đã bắt đầu lộ rõ trong năm 2025.

Năm nay, lĩnh vực privacy cũng là “ngựa ô”, mức tăng thậm chí vượt cả bitcoin và các coin chủ lưu khác, do đó dự báo về lĩnh vực privacy cho năm 2026 cũng trở thành đồng thuận của hầu hết tổ chức, nhà nghiên cứu và KOL.

Christopher Rosa của Galaxy Research đưa ra nhận định gây sốc: tổng vốn hóa privacy coin sẽ vượt 100 billions USD vào cuối năm 2026. Ông giải thích, privacy coin đã nhận được sự chú ý đáng kể trong quý cuối năm 2025, khi nhà đầu tư gửi nhiều vốn hơn lên chain, quyền riêng tư on-chain trở thành ưu tiên hàng đầu. Trong ba privacy coin lớn nhất, Zcash tăng khoảng 800% cùng quý, Railgun tăng khoảng 204%, Monero tăng nhẹ 53%.

Christopher cung cấp một bối cảnh lịch sử thú vị: các nhà phát triển bitcoin đầu tiên, bao gồm cả Satoshi Nakamoto, từng nghiên cứu và khám phá công nghệ privacy. Trong các cuộc thảo luận thiết kế bitcoin ban đầu, đã có ý tưởng làm cho giao dịch riêng tư hơn, thậm chí hoàn toàn ẩn danh. Nhưng ở thời điểm đó, công nghệ zero-knowledge proof thực sự khả dụng còn rất xa vời.

Nhưng ngày nay, tình hình đã hoàn toàn khác. Khi công nghệ zero-knowledge dần khả dụng về mặt kỹ thuật, giá trị on-chain tăng mạnh, ngày càng nhiều người dùng, đặc biệt là tổ chức, bắt đầu nghiêm túc xem xét một thực tế từng được chấp nhận mặc định: họ có thực sự muốn toàn bộ số dư tài sản, đường đi giao dịch và cấu trúc vốn của mình vĩnh viễn công khai cho bất kỳ ai không?

Vấn đề privacy, do đó, chuyển từ “nhu cầu lý tưởng” thành “vấn đề thực tế cấp tổ chức”.

Adeniyi Abiodun, đồng sáng lập Mysten Labs, bổ sung logic này từ một góc độ khác. Ông không xuất phát từ giá tài sản hay hành vi người dùng, mà phân tích vấn đề ở tầng phụ thuộc sâu hơn: dữ liệu.

Theo ông, mỗi mô hình, mỗi agent, mỗi hệ thống tự động hóa đều phụ thuộc vào cùng một thứ: dữ liệu. Nhưng hiện nay, hầu hết các pipeline dữ liệu, dù là dữ liệu đầu vào cho mô hình hay kết quả đầu ra, đều không minh bạch, có thể thay đổi và không thể kiểm toán. Với một số ứng dụng tiêu dùng, điều này có thể chấp nhận được, nhưng trong ngành tài chính, y tế, đây gần như là rào cản không thể vượt qua. Khi hệ thống agent bắt đầu tự duyệt web, giao dịch và ra quyết định, vấn đề này càng phình to.

Trong bối cảnh đó, Adeniyi đưa ra khái niệm “secrets-as-a-service”. Ông cho rằng, tương lai không phải là vá quyền riêng tư ở tầng ứng dụng, mà là xây dựng một hạ tầng truy cập dữ liệu gốc, có thể lập trình: bao gồm quy tắc truy cập dữ liệu thực thi được, cơ chế mã hóa phía client, hệ thống quản lý khóa phi tập trung để định nghĩa ai có thể giải mã dữ liệu gì, trong điều kiện nào, trong bao lâu. Tất cả các quy tắc này nên được thực thi bắt buộc trên chain, không phụ thuộc vào quy trình nội bộ hay ràng buộc thủ công. Kết hợp với hệ thống dữ liệu có thể xác minh, quyền riêng tư có thể trở thành một phần hạ tầng công cộng của Internet, chứ không còn là tính năng phụ của ứng dụng.

Quan sát thêm, người làm việc trong crypto nhất định phải xem

Ngoài các nhận định chủ đạo này, hầu hết các tổ chức còn đưa ra một số quan sát bổ sung thú vị dù chưa đạt đồng thuận.

Một trong những điểm thú vị nhất là xu hướng chuyển dịch giá trị sang tầng ứng dụng. Ngày càng nhiều dự báo cho rằng, “lý thuyết ứng dụng béo” đang thay thế “lý thuyết giao thức béo”. Giá trị không còn chủ yếu tích tụ ở tầng chain cơ sở và giao thức chung, mà dần tập trung vào tầng ứng dụng. Không phải vì tầng cơ sở không quan trọng, mà vì thực sự tiếp xúc trực tiếp với người dùng, dữ liệu và dòng tiền vẫn là ứng dụng.

Điều này cũng dẫn đến một tranh luận lớn: Ethereum, vốn là đại diện của “giao thức béo” với tham vọng trở thành máy tính thế giới, sẽ thay đổi giá trị thế nào dưới xu hướng “ứng dụng béo”?

Có ý kiến cho rằng, Ethereum sẽ tiếp tục hưởng lợi như tầng hạ tầng token hóa và tài chính quan trọng; cũng có người cho rằng, nó có thể dần trở thành một mạng lưới “nhàm chán nhưng cần thiết”, còn phần lớn giá trị sẽ bị tầng ứng dụng phía trên hấp thụ.

Về bitcoin, phần lớn vẫn cho rằng năm 2026 sẽ thể hiện xuất sắc, nhu cầu từ ETF và DAT của tổ chức tiếp tục tăng, đã xác lập vị thế tài sản vĩ mô chiến lược và “vàng số”, nhưng mối đe dọa từ máy tính lượng tử là có thật.