Những người trong cộng đồng tiền mã hóa xem bói qua biểu đồ nến

Tác giả: Umbrella, Deep Tide TechFlow

AI bói toán không còn là chuyện mới mẻ nữa, từ phân tích tướng mạo, chọn chỗ ngồi chơi mạt chược, cái gì cũng có thể bói.

Nhưng cách chơi trong giới crypto lại khác, họ đưa vận mệnh trực tiếp lên biểu đồ K-line.

Ngày 13 tháng 12, một blogger chuyên làm nội dung huyền học crypto đã ra mắt một thứ mới: một ứng dụng có tên “Đường K Cuộc Đời”.

Nhập thông tin ngày sinh, AI sẽ dựa vào bát tự để tạo ra một biểu đồ K-line từ 1 đến 100 tuổi, nến đỏ xanh vẽ ra vận mệnh cuộc đời bạn.

Thứ này đã bùng nổ trên Twitter. Bài đăng đầu tiên có hơn 3.3 triệu lượt xem, trong ba ngày, lượt truy cập website và gọi API vượt quá 300 nghìn lần. Mọi người bắt đầu khoe ảnh điên cuồng, không ít người nói rằng đường K-line được tạo ra rất trùng khớp với diễn biến cuộc đời họ.

Điều kỳ lạ hơn là, công cụ này rõ ràng ghi chú “chỉ để giải trí”, nhưng chỉ trong vòng 24 giờ sau khi ra mắt đã xuất hiện token copycat cùng tên.

Tại sao một công cụ bói toán giải trí lại có thể gây được tiếng vang lớn như vậy trong giới crypto?

Đằng sau đó là dòng chảy ngầm lâu dài của huyền học giao dịch, cũng là một lần giải tỏa tập thể nỗi lo âu của cộng đồng crypto.

Trường phái huyền học trong ngành giao dịch

Người chơi crypto tin vào huyền học, không có gì lạ. Phố Wall cũng vậy.

W.D. Gann là một trong những nhà phân tích thị trường nổi tiếng nhất thế kỷ 20, cũng là người kết hợp sâu sắc nhất giữa huyền học và phân tích kỹ thuật ở Phố Wall, ông giao dịch dựa trên chiêm tinh học để dự đoán thị trường.

Soros trong cuốn “Alchemy of Finance” thừa nhận rằng ông sẽ dựa vào mức độ đau lưng của mình để đánh giá rủi ro thị trường. Khi thị trường sắp đảo chiều, lưng ông sẽ đau dữ dội.

Nhưng những câu chuyện này lâu nay chỉ dừng lại ở mức “truyền thuyết”, rất ít người công khai thừa nhận mình dùng huyền học để chỉ đạo giao dịch.

Riêng tư thì có thể bày trận phong thủy, đeo vòng chuyển vận, nhờ thầy xem bảng giá, nhưng không thể để đồng nghiệp biết, nếu không sẽ bị coi là thiếu chuyên nghiệp.

Crypto đã phá vỡ điều cấm kỵ này.

Trong ngành vốn đã mang tính thần bí này, huyền học dường như rất phù hợp, có người dựa vào lá số để dự đoán vận mệnh BTC năm tới, cũng có người dựa vào vận mệnh hôm nay để quyết định có vào lệnh hay không.

Và dường như những năm gần đây, thảo luận về huyền học trong ngành crypto ngày càng nhiều, ngày càng nhiều người tin tưởng hoặc vì tò mò mà tham gia vào hàng ngũ giao dịch huyền học, trên Twitter cũng xuất hiện rất nhiều blogger crypto lấy phân tích huyền học làm đặc trưng cá nhân.

Sự bùng nổ của “Đường K Cuộc Đời” chính là một biểu hiện.

Rất nhiều người dùng trong cộng đồng trao đổi, thảo luận về “đường đời” của mình với thái độ nghiêm túc hoặc đùa cợt, họ không cảm thấy mình đang “mê tín”, họ chỉ đang dùng một cách thú vị hơn để chia sẻ cảm nhận về sự bất định với đồng nghiệp.

Vị trí của huyền học trong cộng đồng trader đã thay đổi, từ bí mật của Phố Wall, trở thành chủ đề công khai trên mạng xã hội crypto.

Tại sao huyền học lại được ưa chuộng hơn trong ngành crypto

Tại sao các trader crypto lại cần huyền học?

Câu trả lời cho câu hỏi này có thể chia thành ba lý do sau.

Bù đắp tâm lý cho nỗi lo âu về sự bất định

Thị trường crypto là một môi trường hoàn hảo để tạo ra lo âu.

Giao dịch 7x24 giờ quanh năm không nghỉ, không có cơ chế ngắt mạch, tăng giảm mạnh đều có thể xảy ra trong chớp mắt.

Ở đây, chỉ một tweet của một KOL cũng có thể khiến vốn hóa của một đồng coin bốc hơi hàng trăm triệu thậm chí hàng tỷ đô la ngay lập tức, các dự án được đóng gói kỹ lưỡng, founder có thể biến mất chỉ sau một đêm.

Các trader luôn phải đối mặt với “rủi ro chưa biết”, điều đáng sợ nhất không phải là “rủi ro”, mà là “chưa biết”.

Nhà kinh tế học Frank Knight đã chỉ ra từ năm 1921: rủi ro là xác suất có thể định lượng (ví dụ như tung xúc xắc), còn bất định là cái không thể định lượng (ví dụ như ngày mai có chiến tranh không).

Con người bẩm sinh sợ “bất định”, khi không thể định lượng rủi ro, họ sẽ bản năng tạo ra “sự chắc chắn giả” để giảm bớt lo âu.

Và huyền học chính là phương tiện tốt nhất cho sự chắc chắn giả này.

Khi không tìm được phương hướng, mở lịch giao dịch hôm nay, ít nhất cũng cho bạn một chỉ dẫn rõ ràng.

Trong crypto, một nhà chiêm tinh crypto có 51 nghìn follower đã dùng “lá số sinh của Bitcoin” (thời gian khối Genesis ngày 3 tháng 1 năm 2009) kết hợp chu kỳ hành tinh để dự đoán:

Tín hiệu Sao Thổ tương ứng với bear market, tín hiệu Sao Mộc tương ứng với đỉnh bull market. Anh ta tuyên bố đã dự đoán thành công đỉnh bull market tháng 12 năm 2017, bear market năm 2022 và đỉnh giai đoạn của BTC năm 2024.

Cách dự đoán gắn ngày cụ thể với sự kiện thiên văn này, khi thị trường mù mờ sẽ cung cấp cho trader một “tín hiệu chờ đợi” rõ ràng, dù tín hiệu đó đến từ vũ trụ.

“Mercury retrograde không vào lệnh, trăng tròn sẽ dump mạnh, lá số cho thấy năm sau BTC bull market” – những hướng đi này không cần phân tích kỹ thuật phức tạp, cũng không cần đọc whitepaper khó hiểu, chỉ cần tin vào “số mệnh đã định”.

Một nghiên cứu của Đại học Michigan năm 2006 phát hiện, lợi nhuận thị trường chứng khoán ở 48 quốc gia trong thời gian trăng tròn thấp hơn 6.6% so với trăng non.

Không phải vì mặt trăng thực sự ảnh hưởng đến thị trường, mà là niềm tin tập thể ảnh hưởng đến hành vi của trader. Khi đủ nhiều người tin rằng “trăng tròn sẽ dump mạnh”, họ sẽ bán trước, và cú dump thực sự xảy ra.

Trong crypto, nỗi lo tập thể này càng dữ dội, đặc biệt là trong bear market, mọi “phân tích cơ bản” và “đầu tư giá trị” đều trở thành trò cười, ngược lại phân tích huyền học lại có vẻ đáng tin hơn.

Vì vậy trader cần huyền học, không phải vì nó chính xác, mà vì nó cung cấp một lời giải thích, dù lời giải thích đó là giả, cũng dễ chấp nhận hơn sự bất định không nhìn thấy điểm kết thúc.

Thiên kiến nhận thức tạo ra sự tự củng cố

Tại sao huyền học luôn “có vẻ hiệu quả”?

Huyền học có thể liên tục phổ biến trong crypto không chỉ vì nó giảm lo âu, mà còn vì nó “có vẻ thực sự hữu ích”.

Không phải vì huyền học chính xác, mà là vì thiên kiến nhận thức của não bộ tự củng cố.

Điển hình nhất là thiên kiến xác nhận: Khi bạn tin rằng “trăng tròn sẽ dump mạnh”, bạn sẽ nhớ tất cả các trường hợp dump sau trăng tròn, và bỏ qua những ngày trăng tròn tăng giá hoặc đi ngang. Khi “đường K cuộc đời” của bạn cho thấy năm nay là bull market, bạn sẽ quy mọi lần tăng nhỏ là “ứng nghiệm lá số”, còn dump thì giải thích là “điều chỉnh ngắn hạn không ảnh hưởng xu hướng lớn”.

Môi trường mạng xã hội crypto càng phóng đại thiên kiến này lên nhiều lần.

“Tôi làm theo Tarot, vào lệnh long ETH, ba ngày lãi 20%!” – những tweet như vậy rất dễ được chia sẻ, like, chụp màn hình lan truyền rộng rãi.

Nhưng những trader lỗ vì làm theo Tarot sẽ không đăng bài, cũng không ai thấy.

Vì vậy, dòng thông tin trong cộng đồng tràn ngập các trường hợp huyền học ứng nghiệm, còn các trường hợp thất bại bị lọc bỏ.

Những trường hợp tương tự có thể thấy khắp Twitter. Ví dụ, khi cửa sổ dự đoán máu trăng tháng 3 năm nay đến, bất kể thị trường tăng hay giảm đều có thể giải thích: “đỉnh đến sớm”, “ứng nghiệm trễ”, “cần kết hợp góc hành tinh khác”.

Nếu đúng lúc đó BTC thực sự điều chỉnh, tweet đó sẽ được trích dẫn liên tục như “dự đoán thần thánh”.

Khi BTC dump mạnh, trader rất cần một lý do. Lướt mạng xã hội, phân tích kỹ thuật nói “thủng hỗ trợ”, phân tích vĩ mô nói “Nhật tăng lãi suất”, nhưng những giải thích này quá phức tạp, quá bất định.

Huyền học lại cung cấp một câu trả lời đơn giản: “Sao Thổ nghịch hành, crypto bước vào chu kỳ bear market.”

Lời giải thích này không cần hiểu gì về thị trường, chính sách, dữ liệu, chỉ cần tin vào vận động của thiên thể ảnh hưởng đến thị trường. Vì vậy nó lan truyền nhanh chóng, trở thành đồng thuận.

Quan trọng hơn, tính mơ hồ của huyền học khiến nó không bao giờ bị bác bỏ.

Thầy nói không nên giao dịch khi Mercury retrograde, nếu lỗ thì do không nghe lời thầy; nếu lãi thì là do lá số đặc biệt, hợp với xu hướng nghịch hành. Tarot cho thấy sắp có biến động lớn, tăng hay giảm đều tính là ứng nghiệm.

Đặc điểm “giải thích sao cũng đúng” này khiến huyền học đứng vững trong crypto.

Vì vậy trader không phải mê tín, mà là não bộ đang xử lý thông tin theo cách tiết kiệm năng lượng nhất: nhớ cái hữu ích, bỏ qua cái vô ích, dùng giải thích đơn giản thay cho phân tích phức tạp.

Huyền học không phổ biến vì chính xác, mà vì nó luôn có vẻ chính xác.

Tính xã hội của huyền học

Một lý do khác khiến huyền học phổ biến trong crypto là nó trở thành một loại “tiền tệ xã hội”.

Nói chuyện phân tích kỹ thuật sẽ có tranh cãi, nói chuyện huyền học không có đúng sai, chỉ có sự đồng cảm. “Đường K cuộc đời của bạn có chuẩn không” được thảo luận rất nhiều, không phải vì ai cũng tin, mà vì đây là chủ đề ai cũng tham gia được, không cần chuyên môn.

Có một ví dụ chứng minh rõ nhu cầu huyền học.

Trước đây, độc giả của chúng tôi luôn hỏi có thể thêm chức năng xem vận mệnh không, hỏi nhiều quá nên chúng tôi thực sự đã làm một mục “Vận mệnh hôm nay” trên website.

Không nhất thiết phải dựa vào nó để quyết định, nhưng mọi người muốn có một chủ đề chung, một nghi thức “xoa dịu tâm hồn” mỗi ngày.

Khi bạn nói trong nhóm “hôm nay Mercury retrograde, tôi không vào lệnh”, sẽ không ai nghi ngờ bạn “không khoa học”, ngược lại sẽ có người đáp “tôi cũng vậy, cùng nhau né sóng này nhé”.

Bản chất của sự tương tác này là xác nhận rằng nỗi lo của nhau là hợp lý.

Pew Research trong khảo sát năm 2025 cho thấy, 28% người trưởng thành Mỹ mỗi năm ít nhất một lần tham khảo chiêm tinh, Tarot hoặc bói toán.

Huyền học từ lâu đã không còn là văn hóa bên lề, mà là một nhu cầu tâm lý phổ biến. Crypto chỉ đơn giản là chuyển nhu cầu này từ “sử dụng riêng tư” thành “trình diễn công khai”.

Trong thị trường không có đáp án đúng này, huyền học không cung cấp câu trả lời, mà là sự đồng hành.

Vậy nên, đường K cuộc đời của bạn có chuẩn không?

Sự bùng nổ của “Đường K Cuộc Đời” nằm ở chỗ dùng cách của crypto để nói ra điều mà mỗi trader đều có trong lòng nhưng không dám thừa nhận: cảm giác kiểm soát thị trường của chúng ta, có lẽ cũng mong manh như cảm giác kiểm soát vận mệnh vậy.

Khi bạn thấy “đường K cuộc đời” của mình cho thấy năm nay là bear market, bạn sẽ không thực sự bán sạch rời thị trường. Nhưng khi thua lỗ, bạn sẽ bớt tự trách, khi lỡ sóng, bạn sẽ được an ủi hơn một chút:

“Không phải lỗi của tôi, là do chu kỳ lá số của tôi không đúng.”

Trong thị trường 7x24 giờ, quanh năm không nghỉ, đầy bất định này, thứ chúng ta thực sự muốn dự đoán không phải là diễn biến cuộc đời, mà là một sự hỗ trợ tâm lý để tiếp tục ở lại bàn chơi.