Đối tác Pantera: Các quỹ đầu tư mạo hiểm crypto đang trở lại với sự chuyên nghiệp và lý trí, đâu sẽ là làn sóng đầu tư tiếp theo?

Nguyên văn: Pantera Capital

Biên dịch & tổng hợp: Yuliya, PANews



Gần đây, hai đối tác của quỹ đầu tư hàng đầu Pantera Capital là Paul Veradittakit và Franklin Bi đã phân tích hiện trạng và sự thay đổi của thị trường đầu tư crypto trong tập đầu tiên của podcast của họ. Họ đã nhìn lại làn sóng đầu cơ altcoin trong những năm gần đây, phân tích hiện tượng “lửa băng song hành” khi số vốn huy động năm nay đạt mức cao kỷ lục nhưng số lượng giao dịch lại giảm mạnh, đồng thời tranh luận về chiến lược đầu tư dự án, lối thoát vốn, cũng như các chủ đề như DAT, tokenization và zero-knowledge proof. PANews đã tổng hợp và biên dịch tập podcast này.

Đầu tư crypto trở lại chuyên nghiệp và lý trí, năng lực thực thi của đội ngũ và tăng trưởng tài sản là chìa khóa cạnh tranh của DAT

Người dẫn chương trình: Hôm nay chúng ta hãy nói về hiện trạng của đầu tư mạo hiểm crypto. Theo số liệu, tổng số vốn huy động năm nay đã đạt mức cao kỷ lục 34 tỷ USD, nhưng số lượng giao dịch lại giảm gần một nửa so với năm 2021 và 2022, hơn nữa vốn chủ yếu chảy vào các dự án giai đoạn sau. Hai anh nhận định thế nào về hiện tượng “lửa băng song hành” này?

Franklin: Câu hỏi rất hay. Để hiểu hiện trạng, chúng ta phải nhìn lại năm 2021 và 2022, đó là những năm của “metaverse”. Khi đó, lãi suất bằng 0 và thanh khoản dồi dào đã thúc đẩy làn sóng đầu cơ bùng nổ. Tuy nhiên, nền tảng của nhiều giao dịch không vững chắc, mọi người đều kể một câu chuyện chỉ dựa vào trí tưởng tượng. Nhà đầu tư không có đánh giá rõ ràng về việc làm thế nào để dự án metaverse thành công, dẫn đến nhiều dự án không đáng đầu tư lại nhận được tiền. Sau này nhìn lại, thực ra nên hỏi một câu đơn giản: Trong một môi trường mà stablecoin còn chưa được quản lý rõ ràng, làm sao có thể đưa tất cả mọi người vào một thế giới metaverse hoàn toàn số hóa? Điều này không hợp lý về mặt logic.

Paul: Một lý do khác là, hai năm đó có “bull run altcoin”, còn hiện tại thì chưa. Thị trường hiện nay chủ yếu do Bitcoin, Solana và Ethereum dẫn dắt. Không có sự cuồng nhiệt của altcoin, sẽ không có nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ, văn phòng gia đình và doanh nhân nhỏ đổ xô vào đầu tư hàng loạt dự án giai đoạn đầu. Hiện tại, nguồn vốn chủ yếu đến từ các quỹ crypto chuyên nghiệp hơn, họ hoạt động theo kiểu tổ chức, thẩm định kỹ càng và đầu tư tập trung hơn. Điều này khiến tần suất giao dịch giảm, nhưng chất lượng và quy mô mỗi thương vụ lại tăng lên. Đặc biệt khi các ứng dụng thực tế như stablecoin và thanh toán xuất hiện, các quỹ đầu tư fintech truyền thống cũng tham gia, phong cách của họ cũng là ít mà chất lượng.

Người dẫn chương trình: Đúng vậy, hiện nay mọi người chú trọng hơn đến “exit”, tức là làm sao hiện thực hóa khoản đầu tư. Việc Circle lên sàn (IPO) là một cột mốc, nó cho các nhà đầu tư mạo hiểm thấy một lối thoát rõ ràng.

Franklin: Đúng vậy, IPO của Circle rất có ý nghĩa. Nó cuối cùng đã hoàn thiện mảnh ghép cuối cùng của câu chuyện đầu tư. Trước đây mọi người đều đoán, sau khi công ty crypto lên sàn, thị trường công khai sẽ phản ứng ra sao? Giờ có ví dụ của Circle và Figure (một công ty token hóa tài sản thực), nhà đầu tư đã yên tâm hơn. Các VC giờ có thể nhìn rõ, một dự án từ vòng hạt giống đến vòng A, rồi cuối cùng lên sàn, con đường này là khả thi. Họ có thể đánh giá rõ hơn khả năng một dự án từ vòng hạt giống đến khi lên sàn, cảm giác rủi ro của toàn ngành cũng giảm đi.

Paul: Đúng vậy, khi tôi mới vào nghề tôi nghĩ ETF Bitcoin chắc chắn sẽ được thông qua trong 10 năm, kết quả là mất hơn 10 năm. Hiện tại, hạ tầng cuối cùng cũng đã được xây dựng, tạo điều kiện cho các exit quy mô lớn này. Ngoài ra, cách exit hiện nay cũng đã chuyển từ phát hành token (TGE) hai năm trước sang lên sàn công khai. Đầu tư cổ phần và đầu tư token là hai kiểu nhà đầu tư và kỳ vọng hoàn toàn khác nhau. Hai, ba năm qua, chúng ta thấy nhiều thương vụ cổ phần hơn token, đây cũng là lý do quan trọng khiến số lượng giao dịch giảm.

Người dẫn chương trình: Ngoài IPO, thị trường cũng xuất hiện các công cụ mới như “kho bạc tài sản số” (DATs). Gần đây nó dường như đã nguội đi, các anh nghĩ sao về tương lai của nó?

Franklin: Sự xuất hiện của DATs cho thấy thị trường đã hiểu về tài sản số một cách trưởng thành hơn. Bạn có thể hình dung DATs như một “cỗ máy”. Trước đây bạn có thể mua một thùng dầu thô, hoặc mua cổ phiếu Exxon Mobile. Mua cổ phiếu thì lời hơn, vì bạn mua một “cỗ máy” liên tục khai thác, tinh chế, tạo ra giá trị. DATs chính là “cỗ máy” đó trong lĩnh vực tài sản số, nó không chỉ nắm giữ tài sản một cách thụ động mà còn chủ động quản lý để tạo thêm lợi nhuận. Hiện tại thị trường đang nguội đi, mọi người nhận ra đây không chỉ là đầu cơ đơn giản mà bắt đầu chú trọng vào năng lực thực thi của đội ngũ quản lý. Đây là một sự chuyển biến tốt, cho thấy thị trường đang trở lại lý trí, hướng tới chất lượng.

Tôi cho rằng DATs sẽ không chỉ là hiện tượng nhất thời, các công cụ đầu tư chủ động luôn có giá trị của nó. Tôi thậm chí nghĩ rằng, trong tương lai, quỹ của chính các dự án cũng có thể chuyển thành DATs, sử dụng các công cụ thị trường vốn chuyên nghiệp hơn để quản lý tài sản của mình, thay vì như hiện nay, nhiều quỹ chỉ tồn tại trên danh nghĩa.

Paul: Tôi cho rằng cơn sốt tạo DATs ở Mỹ có thể đã gần kết thúc, nhưng ở các khu vực như châu Á - Thái Bình Dương và Mỹ Latinh vẫn còn nhiều không gian phát triển. Trong tương lai, thị trường này sẽ trải qua một đợt hợp nhất, những DATs có đội ngũ thực thi mạnh, liên tục tăng giá trị tài sản mới là những người chiến thắng cuối cùng.

Xu hướng đầu tư crypto: Hạ tầng phải xác thực, ứng dụng tiêu dùng phải bùng nổ

Người dẫn chương trình: Sau khi nói về hiện trạng, chúng ta hãy nhìn về tương lai. Dữ liệu cho thấy, năm qua, tài chính, tiêu dùng, hạ tầng và AI là những lĩnh vực hút vốn nhất. Theo các anh, làn sóng đầu tư tiếp theo sẽ là gì?

Franklin: Tôi đặc biệt chú ý đến hai hướng. Đầu tiên là tokenization. Dù đây là chủ đề cũ, nhưng nó là một xu hướng kéo dài hàng chục năm, và bây giờ mới chỉ bắt đầu. Tôi đã chú ý đến lĩnh vực này từ năm 2015, mất 10 năm để từ ý tưởng đến giai đoạn có tổ chức và khách hàng thực sự tham gia. Nó giống như thời kỳ đầu của Internet, mọi người chỉ đơn giản chuyển báo giấy lên mạng. Ngày nay, chúng ta “copy-paste” tài sản lên blockchain, điều này rất tuyệt về mặt hiệu quả và toàn cầu hóa, nhưng tiềm năng thực sự là các tài sản này có thể được “lập trình” bằng smart contract, từ đó tạo ra các sản phẩm tài chính và mô hình quản lý rủi ro hoàn toàn mới.

Thứ hai là ZK-TLS, hay còn gọi là “proof of network”. Nói đơn giản, blockchain có vấn đề “rác vào, rác ra”, nếu dữ liệu đưa lên chain đã sai thì blockchain có tốt đến đâu cũng vô ích. ZK-TLS có thể xác thực tính xác thực của dữ liệu off-chain (như sao kê ngân hàng, lịch sử đi xe) và đưa lên chain mà không cần tiết lộ dữ liệu gốc. Như vậy, dữ liệu hành vi của bạn trên Robinhood, Uber... có thể tương tác an toàn với thị trường vốn on-chain, tạo ra nhiều ứng dụng mới thú vị. Ngoài ra, JPMorgan từng là đối tác sớm của Zcash và Starkware, điều này cho thấy insight cốt lõi của zero-knowledge proof đã có từ lâu, nhưng đến nay mới đủ điều kiện để ứng dụng quy mô lớn. Khi có hạ tầng và nhân sự phù hợp, công nghệ zero-knowledge proof sẽ dần trưởng thành.

Paul: Tôi bổ sung vài ý. Đầu tiên, trong tokenization, stablecoin là ứng dụng sát thủ không thể tranh cãi. Khi quy định dần rõ ràng, nó đang giải phóng tiềm năng thực sự của “tiền tệ trên IP”, khiến thanh toán toàn cầu trở nên cực kỳ rẻ và minh bạch. Khi tôi mới vào nghề, nhiệm vụ đầu tiên sếp giao là đi tìm thị trường có nhu cầu thực sự với crypto trên toàn cầu. Chúng tôi phát hiện, ở Mỹ Latinh, Đông Nam Á..., để người dân chấp nhận thế giới crypto, stablecoin là “cửa ngõ” tốt nhất.

Thứ hai, tôi rất lạc quan về ứng dụng tiêu dùng và thị trường dự đoán. Từ Augur đến Polymarket, lĩnh vực này đang bùng nổ. Nó cho phép bất kỳ ai tạo thị trường và đặt cược về bất kỳ chủ đề nào (như báo cáo tài chính, thể thao), không chỉ là cách giải trí mới mà còn là cơ chế phát hiện thông tin hiệu quả và dân chủ hóa. Thị trường dự đoán đang dần thể hiện tiềm năng về quy định, kinh tế và chi phí, tạo khả năng tạo thị trường trên nhiều chủ đề, điều này sẽ mang lại lượng thông tin chưa từng có cho lĩnh vực tin tức và giao dịch.

Franklin: Tất cả điều này cho thấy, thị trường vốn on-chain tuyệt đối không chỉ là bản sao của thị trường truyền thống. Ví dụ ở Mỹ Latinh, nhiều người lần đầu đầu tư là mua Bitcoin qua nền tảng như Bitso, họ thậm chí chưa từng mua cổ phiếu, nhưng có thể sẽ sớm tiếp xúc với các sản phẩm phái sinh phức tạp như perpetual contract. Sự “nhảy vọt thế hệ tài chính” này có nghĩa là họ có thể sẽ không bao giờ dùng lại các công cụ phố Wall truyền thống, vì với họ những công cụ đó vừa kém hiệu quả vừa khó hiểu.

Bullish hay bearish? Về sàn giao dịch, chuỗi thanh toán và đường đua quyền riêng tư

Người dẫn chương trình: Tiếp theo chúng ta chơi một trò chơi, gọi là “bullish hay bearish”. Câu hỏi đầu tiên: Nếu phải giữ ba năm, các anh sẽ mua cổ phiếu Robinhood (HOOD) hay Coinbase (COIN)?

Franklin: Tôi chọn Robinhood. Vì tôi nghĩ thị trường chưa hiểu hết tham vọng của họ. Robinhood không chỉ muốn làm môi giới, họ đang tích hợp dọc tất cả các khâu như thanh toán, giao dịch, muốn trở thành một nền tảng công nghệ tài chính tự chủ. Trong khi đó, tầm nhìn của Coinbase (đưa tất cả mọi người lên chain) thì lớn hơn nhiều, cần 10-20 năm, thị trường khó tiêu hóa hết trong ba năm tới.

Paul: Vậy tôi phải chọn Coinbase. Tôi lại cho rằng thị trường đánh giá thấp tiềm năng của Coinbase ở mảng tổ chức và mở rộng quốc tế. Khi quy định toàn cầu rõ ràng, Coinbase có thể thâu tóm thị trường toàn cầu nhanh chóng qua M&A, đồng thời cung cấp “crypto as a service” cho nhiều tổ chức tài chính truyền thống.

Người dẫn chương trình: Tôi cũng nghiêng về Robinhood. Họ đã chứng minh mình có thể nhanh chóng ra mắt sản phẩm mới và hiện thực hóa thành công.

Người dẫn chương trình: Chuỗi thanh toán chuyên biệt cho stablecoin, bullish hay bearish?

Paul: Tôi giữ thái độ tò mò, không bearish. Tùy chỉnh một chain cho các kịch bản cụ thể (như thanh toán), tối ưu về khả năng mở rộng, quyền riêng tư... là có giá trị. Ví dụ như chuỗi Tempo của Stripe, dù không trung lập nhưng nhờ nguồn lực của Stripe chắc chắn sẽ đạt quy mô không nhỏ.

Franklin: Tôi hơi bearish. Vì về lâu dài, giá trị cuối cùng sẽ thuộc về người dùng, chứ không phải nền tảng cố gắng khóa người dùng. Người dùng cuối cùng sẽ chọn nơi mở nhất, thanh khoản tốt nhất, chứ không bị khóa trên một chain. Trong thế giới crypto mở, lợi thế “hào nước” của kênh phân phối sẽ bị suy giảm mạnh.

Người dẫn chương trình: Câu hỏi cuối cùng, quyền riêng tư có phải là một đường đua đáng đầu tư không?

Franklin: Tôi bearish. Tôi cho rằng quyền riêng tư là một tính năng, không phải sản phẩm. Gần như mọi ứng dụng cuối cùng đều cần tính năng này, nhưng bản thân nó rất khó nắm bắt giá trị riêng vì bất kỳ đột phá công nghệ nào cũng có thể bị mã nguồn mở hóa.

Paul: Tôi có quan điểm ngược lại. Người dùng phổ thông có thể không quan tâm, nhưng ở cấp doanh nghiệp và tổ chức, quyền riêng tư là nhu cầu thiết yếu. Cơ hội đầu tư không nằm ở công nghệ mà ở ai có thể kết hợp công nghệ với tuân thủ, cung cấp giải pháp thương mại hóa và biến nó thành tiêu chuẩn ngành.

Phản đối “đặc quyền” cho nhà đầu tư, cuộc chiến public chain vẫn chưa kết thúc

Người dẫn chương trình: Chúng ta hãy nói về chủ đề nóng trên Twitter. Đầu tiên là về thời gian khóa token. Có người nói nên khóa bốn năm, có người nói nên mở khóa ngay. Các anh nghĩ sao?

Franklin: Tôi thực sự không thích chủ đề này. Bởi vì tiền đề của nó đã sai, mọi người luôn nghĩ “tôi đầu tư thì nó phải có giá trị”. Nhưng thực tế khắc nghiệt của đầu tư mạo hiểm là 98% dự án cuối cùng sẽ về 0. Một dự án thất bại là do bản thân nó không có giá trị, chứ không phải do thiết kế thời gian khóa token không tốt.

Paul: Tôi hiểu khó khăn của founder. Giá token rất quan trọng để khuyến khích cộng đồng và gọi vốn tiếp theo. Nhưng từ góc độ dự án, một thời gian khóa hợp lý (như 2-4 năm) là cần thiết, nó cho đội ngũ đủ thời gian phát triển sản phẩm, đạt mục tiêu, tránh giá token sụp đổ quá sớm.

Người dẫn chương trình: Vậy thời gian khóa của founder và nhà đầu tư nên giống nhau?

Franklin: Nhất định phải giống nhau. Triết lý của chúng tôi là “một đội, một giấc mơ”. Nếu nhà đầu tư tìm kiếm điều khoản đặc biệt để exit sớm, điều đó chứng tỏ ngay từ đầu họ không định đồng hành lâu dài với dự án, tín hiệu này sẽ hủy hoại dự án.

Người dẫn chương trình: Chủ đề cuối cùng, “cuộc chiến L1 public chain” đã kết thúc chưa?

Paul: Tôi nghĩ nó sẽ tiếp tục, nhưng không còn điên cuồng như trước. Tương lai sẽ không có nhiều L1 mới nổi lên, nhưng các chain hiện tại sẽ tiếp tục tồn tại nhờ cộng đồng và hệ sinh thái riêng.

Franklin: Tôi cho rằng, hiện nay mọi người bắt đầu chú ý đến việc L1 public chain làm sao để nắm bắt giá trị, đây là tín hiệu tốt. Nói L1 đã chết bây giờ là quá sớm, vì công nghệ vẫn tiến hóa, cách nắm bắt giá trị cũng đang được khám phá. Như Solana ngày xưa, ai cũng nói nó chết rồi, nhưng chỉ cần bạn tin nó còn sống, bạn sẽ kiếm được nhiều tiền. Chỉ cần on-chain còn nhiều hoạt động người dùng, luôn có cách để nắm bắt giá trị. Cuối cùng, “phí ưu tiên quyết định tất cả”, nơi nào có cạnh tranh, nơi đó có giá trị.

Đọc bản gốc