Các nhà đầu tư phân tích dữ liệu bị trì hoãn khi lạm phát Mỹ hạ nhiệt nhưng vẫn cao hơn mục tiêu của Fed

Dữ liệu liên bang bị trì hoãn cho thấy lạm phát tại Mỹ đang dịu lại, nhưng chi phí sinh hoạt vẫn là mối quan tâm trung tâm đối với các hộ gia đình, nhà đầu tư và các nhà hoạch định chính sách.

Báo cáo CPI bị trì hoãn do đóng cửa cho thấy tốc độ tăng giá hàng năm chậm lại

Bộ Lao động Mỹ đã báo cáo vào thứ Năm rằng chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,7% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, lạm phát hàng năm vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang, và người dân Mỹ vẫn cảm thấy bức xúc trước giá cả cao kéo dài đối với các nhu yếu phẩm hàng ngày.

Báo cáo này bị trì hoãn tám ngày do 43 ngày đóng cửa của chính phủ liên bang, điều này cũng khiến các quan chức không thể tổng hợp dữ liệu giá tiêu dùng tổng thể và lạm phát lõi cho tháng 10. Hơn nữa, bản phát hành hôm thứ Năm đánh dấu lần đầu tiên CPI được công bố kể từ số liệu tháng 9 vào ngày 24 tháng 10, tạo ra một khoảng trống dữ liệu dài bất thường.

Vào tháng 9, giá tiêu dùng đã tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, và nhiều nhà dự báo đã kỳ vọng CPI tháng 11 sẽ cho thấy mức tăng hàng năm tương tự. Tuy nhiên, số liệu dịu hơn đã làm dấy lên tranh luận mới về tốc độ giảm áp lực lạm phát và mức độ quan trọng của dữ liệu tháng 10 bị thiếu đối với phân tích xu hướng.

Các nhà kinh tế cảnh báo về sự sai lệch dữ liệu do đóng cửa

Một số nhà kinh tế cảnh báo rằng số liệu tháng 11 có thể không phản ánh đầy đủ thực tế. “Có khả năng nó bị sai lệch một chút,” bà Diane Swonk, kinh tế trưởng tại công ty tư vấn và thuế KPMG cho biết. “Tin tốt là nó đang dịu lại. Chúng ta sẽ chấp nhận một chiến thắng khi có thể.”

Tuy nhiên, Swonk nhấn mạnh rằng báo cáo này có những hạn chế quan trọng. “Dữ liệu bị cắt ngắn, và chúng ta không biết nên tin tưởng bao nhiêu,” bà nói thêm. Việc làm gián đoạn một số phần của nền kinh tế, đặc biệt là hợp đồng chính phủ, việc đóng cửa có thể đã góp phần vào sự dịu lại tạm thời của giá cả, khiến việc diễn giải xu hướng trở nên phức tạp.

Giá năng lượng nhấn mạnh những phức tạp đó. Do chi phí dầu nhiên liệu tăng mạnh, giá năng lượng tổng thể đã tăng 4,2% trong tháng 11. Loại trừ các nhóm thực phẩm và năng lượng biến động, lạm phát lõi tăng 2,6%, giảm so với mức tăng 3% cùng kỳ năm trước vào tháng 9 và là mức lõi thấp nhất kể từ tháng 3 năm 2021.

Thuế quan, căng thẳng thương mại và thế tiến thoái lưỡng nan về chính sách của Fed

Lạm phát tại Mỹ vẫn cố chấp ở mức cao một phần do quyết định của Tổng thống Donald Trump áp thuế hai con số đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia, cùng với các mức thuế nhắm mục tiêu vào các sản phẩm như thép, nhôm và ô tô. Tuy nhiên, các nhà kinh tế lưu ý rằng các mức thuế này cho đến nay tỏ ra ít gây lạm phát hơn so với lo ngại ban đầu.

Dù vậy, các khoản thuế này vẫn tạo áp lực tăng giá và làm phức tạp các lựa chọn chính sách của Cục Dự trữ Liên bang. Ngân hàng trung ương đang cân nhắc liệu có nên tiếp tục cắt giảm lãi suất cơ bản để hỗ trợ thị trường lao động đang chững lại hay tạm dừng cho đến khi áp lực giá cả dịu hơn nữa. Tuần trước, Fed đã giảm lãi suất chủ chốt lần thứ ba trong năm nay, mặc dù các quan chức cho biết họ chỉ dự kiến một lần cắt giảm vào năm 2026.

Các chiến lược gia thị trường cho rằng báo cáo chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 khiến Fed có ít sự rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều người kỳ vọng các quan chức sẽ tập trung nhiều hơn vào dữ liệu sắp tới, đặc biệt là do thiếu số liệu tháng 10 và các tác động một lần của việc đóng cửa đối với các số liệu gần đây.

Tập trung chuyển sang CPI tháng 12 khi dữ liệu bị coi là ‘nhiễu’

Một số nhà quản lý tài sản cho rằng bộ dữ liệu tháng 11 quá nhiễu để định hướng chính sách. Kay Haigh, đồng trưởng bộ phận thu nhập cố định và giải pháp thanh khoản toàn cầu tại Goldman Sachs Asset Management, cảnh báo rằng việc hủy báo cáo tháng 10 khiến việc so sánh theo tháng trở nên bất khả thi. Hơn nữa, quá trình thu thập thông tin bị cắt ngắn trong thời gian đóng cửa có thể đã tạo ra các sai lệch hệ thống.

“Fed sẽ tập trung vào CPI tháng 12 được công bố vào giữa tháng 1, chỉ hai tuần trước cuộc họp tiếp theo, như một chỉ báo chính xác hơn về lạm phát,” Haigh nói. Thời điểm này có nghĩa là dữ liệu tháng 12 có thể ảnh hưởng mạnh đến chiến lược đầu năm của ngân hàng trung ương về lãi suất và chính sách bảng cân đối kế toán.

Bất mãn của công chúng gia tăng dù dữ liệu tổng thể dịu lại

Dù một số chỉ số cho thấy sự dịu lại tạm thời, bối cảnh chính trị và xã hội vẫn căng thẳng. Vào thứ Tư, Trump đã có bài phát biểu chính trị trực tiếp trên truyền hình quốc gia, nhằm đổ lỗi cho Đảng Dân chủ về các thách thức kinh tế. Tuy nhiên, những phát biểu này chủ yếu lặp lại thông điệp gần đây của ông và cho đến nay vẫn chưa làm dịu được lo lắng của công chúng về chi phí sinh hoạt tăng cao.

Hóa đơn thực phẩm, nhà ở, tiện ích và các mặt hàng thiết yếu khác vẫn là điểm nóng đối với cử tri. Khi mùa lễ hội đến gần, người Mỹ đang rút tiền tiết kiệm và tích cực săn lùng các món hời, trong khi nhiều người cảm thấy nền kinh tế chung đang chững lại. Một cuộc khảo sát AP-NORC mới cho thấy mức độ bất an đã lan rộng như thế nào.

Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng AP-NORC phát hiện phần lớn người trưởng thành tại Mỹ đã nhận thấy giá thực phẩm, điện và quà tặng dịp lễ cao hơn bình thường trong những tháng gần đây. Hơn nữa, khoảng một nửa người Mỹ cho biết việc mua các món quà mong muốn cho dịp lễ trở nên khó khăn hơn bình thường.

Các hộ gia đình cắt giảm chi tiêu khi doanh nghiệp đối mặt áp lực thuế quan

Khảo sát cũng cho thấy nhiều hộ gia đình đang trì hoãn các khoản mua sắm lớn hoặc cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu nhiều hơn bình thường. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa giá cao và nhu cầu yếu hơn hiện đang tác động ngược trở lại khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty chịu ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại.

Trump đã nhiều lần hứa hẹn về một thời kỳ bùng nổ kinh tế, nhưng lạm phát vẫn ở mức cao trong khi thị trường lao động suy yếu mạnh sau các mức thuế nhập khẩu của ông. Chiến lược đã trở thành mối quan tâm trung tâm đối với các doanh nghiệp đang điều hướng chiến lược thuế quan thay đổi của chính quyền và cố gắng bảo vệ biên lợi nhuận mà không làm mất lòng người tiêu dùng nhạy cảm về giá cả.

Những áp lực này thể hiện rõ tại Wolverine Worldwide, tập đoàn giày dép đứng sau các thương hiệu như Merrell và Saucony. Thuế quan của Trump đang gây tổn thất: công ty có trụ sở tại Rockford, Michigan phải chịu thêm chi phí thuế quan 10 triệu USD trong năm nay và 55 triệu USD vào năm 2026. Do đó, Wolverine đã tăng giá từ 5% đến 8% đối với một số sản phẩm vào tháng 6 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng giá vào năm sau.

Bất ổn doanh nghiệp và sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu

Công ty cũng đã đóng băng tuyển dụng và đầu tư vốn khi cố gắng kiểm soát chi phí đầu vào cao hơn. Hơn nữa, Wolverine đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu ngay cả khi phải chịu tổn thất tài chính. Trung Quốc hiện chỉ sản xuất dưới 10% sản phẩm của công ty, giảm mạnh so với những năm trước.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, Wolverine đã chuyển phần lớn sản xuất sang Việt Nam. Hiện tại, công ty đang chuyển thêm sản xuất sang Bangladesh, Cambodia và Indonesia để tìm kiếm sự ổn định chi phí và giảm thuế quan. Tuy nhiên, các lãnh đạo cho biết thách thức không chỉ là gánh nặng thuế cao hơn mà còn là cách các mức thuế mới được công bố và thực hiện một cách khó lường.

“Từ góc nhìn của một nhà lãnh đạo doanh nghiệp, nếu có tin xấu thì cũng được,” CEO của Wolverine, ông Christopher Hufnagel nói. “Chỉ cần nói cho tôi biết tin xấu là gì, tôi sẽ tìm cách giải quyết nó. Điều gây rắc rối là sự bất định về cách mọi thứ thực sự diễn ra, vì chúng tôi phải mô phỏng đủ loại kịch bản khác nhau và dường như mọi thứ có thể thay đổi chỉ sau một đêm.”

Tổng thể, dữ liệu CPI bị trì hoãn, áp lực chi phí liên quan đến thuế quan và tâm lý người tiêu dùng mong manh vẽ nên một bức tranh phức tạp cho triển vọng lạm phát. Dù các chỉ số tổng thể cho thấy sự dịu lại, các yếu tố nền tảng về chính sách thương mại, đầu tư doanh nghiệp và tài chính hộ gia đình sẽ tiếp tục định hình con đường giá cả và các quyết định của Cục Dự trữ Liên bang trong những tháng tới.