Nhiều ETF cùng lúc niêm yết, nhưng giá coin lại giảm, việc ETF được phê duyệt còn được coi là tin tốt không?

Một bên là Vanguard Group mở giao dịch bitcoin ETF, một bên là CoinShares rút lại đơn đăng ký ETF XRP, Solana Staking và Litecoin, cho thấy thái độ của các tổ chức đối với ETF của các loại tiền mã hóa khác nhau đang có sự phân hóa lớn.

Tác giả: zhou, ChainCatcher

Trong khoảng một tháng qua, một loạt các dự án tiền mã hóa mới nổi như DOGE, XRP, Solana (SOL), Litecoin (LTC), Hedera (HBAR), Chainlink (LINK) đã lần lượt được phê duyệt niêm yết ETF giao ngay. Trái với kỳ vọng chung của thị trường, giá của các tài sản này không tăng vọt sau khi ETF được niêm yết, dòng tiền vẫn tiếp tục chảy vào nhưng giá coin lại điều chỉnh mạnh, hiện tượng này đặt ra câu hỏi: Liệu việc ETF được phê duyệt có còn là động lực hỗ trợ giá coin trong dài hạn?

I. Giá coin chịu áp lực: Cảm xúc ngắn hạn và sự thanh lọc của dòng tiền đầu cơ

Từ cuối tháng 10 đến tháng 11, thị trường chứng kiến làn sóng niêm yết dày đặc của các ETF tài sản mã hóa mới nổi. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ SoSoValue, hiện tượng dòng tiền tiếp tục chảy vào nhưng giá lại giảm mạnh xuất hiện phổ biến ở các tài sản này:

• Solana (SOL): Kể từ khi niêm yết cuối tháng 10, SOL ETF đã ghi nhận dòng tiền ròng vào liên tục trong bốn tuần, tổng tài sản ròng hiện đạt 918 triệu USD, trong đó Bitwise và Grayscale ETF lần lượt đóng góp 631 triệu USD và 148 triệu USD. Tuy nhiên, giá SOL giao ngay đã giảm từ khoảng 184 USD ngày 31/10 xuống còn khoảng 143 USD hiện tại, giảm hơn 20%.
• XRP: ETF XRP đầu tiên được niêm yết ngày 13/11, khối lượng giao dịch ngày đầu đạt 59,22 triệu USD, và bắt đầu có dòng tiền ròng vào liên tục từ ngày hôm sau. Tuy nhiên, giá XRP giao ngay đã giảm hơn 20% từ mức 2,38 USD ngày 13/11, hiện duy trì quanh mức 2,2 USD.
• HBAR: Sau khi HBAR ETF niêm yết ngày 28/10, đã có năm tuần liên tiếp ghi nhận dòng tiền ròng vào, tổng tài sản ròng đạt 65,49 triệu USD, nhưng giá HBAR giao ngay đã giảm gần 20%.
• DOGE: DOGE ETF không ghi nhận dòng tiền ròng vào trong ngày đầu niêm yết 24/11, giá trị giao dịch đạt 1,41 triệu USD, tổng tài sản ròng của 2 ETF DOGE giao ngay hiện là 6,48 triệu USD, giá DOGE không có biến động đáng kể.
• LTC: ETF LTC giao ngay niêm yết ngày 5/11, tổng dòng tiền ròng vào tích lũy hiện là 7,26 triệu USD, nhưng trong một tháng qua đã xuất hiện nhiều ngày dòng tiền ròng vào bằng 0. Do đó, giá LTC đã giảm khoảng 14% kể từ khi Canary LTC ETF giao ngay niêm yết ngày 28/10.

Có thể thấy, ngoại trừ ETF Litecoin, các ETF của các loại coin khác đều ghi nhận dòng tiền ròng vào liên tục, nhưng giá coin đều không tránh khỏi xu hướng giảm hoặc đi ngang.

Nguyên nhân của hiện tượng tách rời này có thể đến từ sự kết hợp của các yếu tố vĩ mô và hành vi đầu cơ.

Trước hết, phải thừa nhận rằng trong thời gian ETF được phê duyệt, môi trường chung của thị trường tiền mã hóa không phải là tâm lý bull run cao trào. Hiệu suất của các tài sản cốt lõi đã chứng minh điều này: bitcoin ETF trong tháng 11 ghi nhận dòng tiền ròng ra 3,48 tỷ USD, ethereum ETF ròng ra 1,42 tỷ USD. Dòng tiền rút ra lớn ở các tài sản cốt lõi tạo ra tâm lý tiêu cực mạnh và gió ngược vĩ mô, lấn át tác động tích cực từ các ETF mới nổi. Trong bối cảnh này, hành vi “mua tin đồn, bán sự thật” khiến các nhà đầu cơ tập trung chốt lời khi tin tốt được xác nhận, tạo áp lực bán ngắn hạn.

Tiếp theo, trong quá trình thị trường giảm, tâm lý bán tháo ở các altcoin có thanh khoản kém bị khuếch đại. So với bitcoin, các coin như XRP, SOL có độ sâu thị trường thấp hơn, khả năng hấp thụ lực bán hạn chế. Đồng thời, tốc độ dòng tiền vào hiện tại còn chậm, các tổ chức vẫn đang trong giai đoạn quan sát, tốc độ phân bổ vốn dần dần khó có thể bù đắp ngay áp lực bán tập trung từ cá mập và dòng tiền đầu cơ.

Tóm lại, việc dòng tiền vào ETF và giá coin tách rời trong ngắn hạn là kết quả của sự thanh lọc đầu cơ, gió ngược vĩ mô và tốc độ triển khai vốn của tổ chức còn chậm. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tin tốt mất tác dụng, mà nhắc nhở nhà đầu tư rằng giá trị của ETF cần được nhìn nhận từ góc độ dài hạn hơn, từ cấu trúc phân bổ của các tổ chức.

II. Giá trị dài hạn: Phân bổ của tổ chức và dòng tiền bền vững

Nếu hiệu suất giá coin ngắn hạn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, thì giá trị của ETF cần được đánh giá từ hai khía cạnh cốt lõi: tính bền vững của dòng tiền tổ chức và lợi thế cạnh tranh khác biệt của bản thân tài sản.

Giá trị này trước hết thể hiện ở sự thay đổi thái độ của các ông lớn tài chính truyền thống. Một trong những công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới từng rất bảo thủ với tài sản mã hóa – Vanguard Group – đã thông báo mở giao dịch bitcoin ETF. Trong nhiều năm, các lãnh đạo của họ luôn cho rằng tiền mã hóa thiếu giá trị nội tại: không tạo ra dòng tiền, không phù hợp với chiến lược hưu trí dài hạn. Họ coi tài sản số là công cụ đầu cơ chứ không phải thành phần cốt lõi của danh mục đầu tư. Sau khi bitcoin ETF niêm yết vào tháng 1/2024, công ty này đã từ chối các sản phẩm này, thậm chí hạn chế khách hàng mua quỹ của đối thủ.

Hiện nay, Vanguard cho phép nhà đầu tư giao dịch bitcoin ETF của BlackRock, vai trò của họ chuyển từ người chỉ trích sang nhà phân phối. Động thái này rõ ràng gửi tín hiệu tới thị trường rằng ETF với tư cách là công cụ đầu tư tuân thủ đã phá vỡ rào cản lớn cuối cùng của thế giới tài chính truyền thống.

Thực tế chứng minh, dù giá giảm mạnh, ý chí phân bổ tài sản của tổ chức vẫn kiên định. Ví dụ, SOL ETF, HBAR ETF đã có năm tuần liên tiếp dòng tiền ròng vào; Canary XRP ETF có tổng tài sản ròng đạt 355 triệu USD, Bitwise và Grayscale ETF đều khoảng 200 triệu USD. Sự tích lũy dòng tiền lớn và liên tục này là chỉ báo then chốt cho triển vọng dài hạn của ETF. Các nhà phân tích ước tính, dù quy mô còn nhỏ so với bitcoin, các ETF altcoin đến giữa năm 2026 vẫn có thể thu hút 10 đến 20 tỷ USD dòng tiền vào.

Trong chiến lược phân bổ của tổ chức, lợi thế cạnh tranh khác biệt của tài sản cũng là yếu tố quan trọng. Ví dụ, Solana staking ETF mang lại lợi suất lên tới 7%, các quỹ thanh toán XRP, v.v... có thể thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các nhà đầu tư tìm kiếm đa dạng hóa hoặc thu nhập thụ động. Giám đốc nghiên cứu của Grayscale, Zach Pandl từng cho biết, ETF Solana trong một đến hai năm tới có thể hấp thụ ít nhất 5% tổng nguồn cung token Solana.

Tuy nhiên, tâm lý lạc quan này đang bị thách thức mạnh mẽ bởi các ông lớn thị trường. BlackRock – công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới – có thái độ cực kỳ thận trọng và tiêu cực với ETF altcoin. Giám đốc tài sản số của BlackRock, Robert Mitchnick, cho rằng hầu hết altcoin đều không có giá trị, nhấn mạnh rủi ro khi đầu tư vào các tài sản số đa dạng và chưa trưởng thành, do đó họ chỉ tập trung vào bitcoin và ethereum là các loại tiền mã hóa đã trưởng thành. Chuyên gia phân tích ETF của Bloomberg, Eric Balchunas cũng đồng tình với quan điểm này, cho rằng lập trường này giải thích vì sao BlackRock không muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Lập trường thận trọng này mang lại rủi ro tiềm ẩn. K33 Research cho biết, nếu không có sự tham gia của BlackRock, tổng dòng tiền vào ETF altcoin có thể giảm 50% đến 70%. Đồng thời, CEO của CryptoQuant cảnh báo rằng thanh khoản của altcoin đang giảm nhanh chóng, chỉ những dự án có thể mở ra kênh thanh khoản mới (đặc biệt là thông qua ETF) mới có thể tồn tại trên thị trường.

Thêm vào đó, trường hợp của ETF LTC giao ngay là ví dụ điển hình cho mặt trái, khi nhiều ngày liên tiếp không có dòng tiền ròng vào kể từ khi niêm yết. Một trong những công ty quản lý tài sản số lớn nhất châu Âu, CoinShares, cũng đã chính thức rút lại đơn đăng ký ETF XRP, Solana Staking và Litecoin gửi lên SEC, điều này chứng minh ngay cả các công ty quản lý tài sản lớn cũng sẽ thận trọng với các ETF tài sản đơn lẻ có cạnh tranh khốc liệt và lợi nhuận hạn chế.

CEO của CoinShares, Jean-Marie Mognetti, cho biết, xét đến sự thống trị của các ông lớn tài chính truyền thống trên thị trường ETF tài sản mã hóa đơn lẻ, công ty sẽ tái phân bổ nguồn lực sang các sản phẩm sáng tạo và lợi nhuận cao hơn trong 12-18 tháng tới.

Kết luận

Sự phân hóa của các tổ chức càng chứng minh rằng kỷ nguyên ETF tài sản mã hóa đang bước vào giai đoạn phân tầng phân bổ. Một bên là Vanguard Group mở giao dịch bitcoin ETF, tượng trưng cho sự chấp nhận cuối cùng của tài chính truyền thống đối với thị trường mã hóa; bên kia là CoinShares rút đơn đăng ký và thái độ thận trọng của BlackRock với altcoin, cho thấy các tổ chức cảnh giác với chất lượng tài sản cơ sở và cạnh tranh trong từng phân khúc.

Tổng kết lại, việc ETF được phê duyệt về bản chất và trong dài hạn chắc chắn là một tín hiệu tích cực quan trọng, còn việc giá coin giảm ngắn hạn không có nghĩa là tin tốt mất tác dụng, mà là cách hiện thực hóa lợi ích bị bóp méo bởi các lực lượng thị trường ngắn hạn.