Các sàn giao dịch châu Á đang "bí mật bao vây" công ty DAT

Nguồn: Bloomberg

Tiêu đề gốc: Asia's Biggest Stock Exchanges PushBack Against Companies Hoarding Crypto

Tác giả: Alice French, Richard Henderson, Kiuyan Wong, Yasutaka Tamura

Biên dịch và tổng hợp: BitpushNews

Chú thích của dịch giả:

Muốn kiếm tiền bằng cách mua bitcoin theo các công ty niêm yết? Chiến lược này có thể sắp không còn hiệu quả ở châu Á. Gần đây, các sàn giao dịch từ Hồng Kông đến Úc đang âm thầm hành động để ngăn các công ty niêm yết trở thành “người tích trữ tiền mã hóa”. Bài viết này tiết lộ sự phối hợp ở cấp độ thể chế giữa các cơ quan quản lý và sàn giao dịch tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhằm “bắn tỉa” mô hình này, điều này không chỉ đơn thuần là vấn đề tuân thủ mà còn có thể thay đổi tận gốc logic kinh doanh và cục diện địa lý của việc dự trữ tài sản tiền mã hóa toàn cầu.

Nội dung chính:

Một số sàn giao dịch chứng khoán lớn tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang tăng cường giám sát một nhóm công ty niêm yết đặc biệt — những công ty này thực chất đã chuyển đổi thành các nhà tích trữ tiền mã hóa thay vì tiếp tục kinh doanh truyền thống.

Lấy ví dụ Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông (HKEX), theo nguồn tin, trong vài tháng gần đây đã chất vấn ít nhất năm doanh nghiệp cố gắng chuyển đổi thành “kho bạc tài sản số”. Theo quy định niêm yết, các công ty niêm yết nếu nắm giữ tỷ lệ tài sản lưu động (bao gồm tiền mã hóa) quá cao có thể không đáp ứng yêu cầu duy trì niêm yết. Hiện tại, các đơn xin chuyển đổi của những doanh nghiệp này đều chưa được chấp thuận.

Không chỉ ở Hồng Kông, từ Ấn Độ đến Úc, các cơ quan quản lý và sàn giao dịch cũng thể hiện thái độ thận trọng tương tự đối với các công ty được gọi là “kho bạc tài sản số” (DAT).

Việc siết chặt quản lý này đang diễn ra âm thầm, không chỉ nhắm vào bản thân tiền mã hóa mà còn nhắm vào mô hình công ty niêm yết lấy tiền mã hóa làm tài sản cốt lõi, điều này có thể làm tăng thêm sự bất định cho thị trường crypto vốn tăng trưởng mạnh từ năm 2025 đến nay.

Đáng chú ý, đà tăng của thị trường crypto năm nay — bitcoin từng chạm mức cao lịch sử 126,251 USD vào ngày 6/10, tăng 18% từ đầu năm — một phần nhờ dòng tiền đổ vào từ các công ty tích trữ coin này. Kể từ khi MicroStrategy (vốn hóa khoảng 70 tỷ USD) thành công với mô hình này, hàng loạt công ty trên toàn cầu đã làm theo, nhiều công ty trong số đó có vốn hóa thị trường thậm chí còn cao hơn giá trị ròng tiền mã hóa mà họ nắm giữ, phản ánh sự săn đón mạnh mẽ của thị trường đối với câu chuyện này.

Gần đây, tốc độ mua vào của các công ty kho bạc tài sản số (DAT) đã chậm lại, giá cổ phiếu của họ cũng giảm, đồng thời với đợt bán tháo mạnh trên toàn thị trường crypto.

Theo một báo cáo gần đây của 10X Research tại Singapore, các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã mất khoảng 1.7 tỷ USD trong các giao dịch DAT.

Tại thị trường châu Á - Thái Bình Dương, những lo ngại từ phía các nhà vận hành sàn giao dịch có thể hoàn toàn cản trở kế hoạch của các nhà tích trữ tiền mã hóa.

“Quy định niêm yết trực tiếp quyết định tốc độ và mức độ chuẩn hóa của mô hình kho bạc tiền mã hóa,” Rick Maeda, nhà phân tích crypto tại Presto Research có trụ sở tại Tokyo, cho biết. Ông bổ sung rằng, nếu quy định “có thể dự đoán và nới lỏng”, sẽ thu hút dòng vốn và nâng cao niềm tin nhà đầu tư; còn môi trường nghiêm ngặt hơn sẽ làm chậm tiến độ thực thi của các công ty kho bạc tài sản số.

Các công ty “vỏ bọc tiền mặt” bị chú ý

Theo quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông, nếu phần lớn tài sản của một công ty niêm yết là tiền mặt hoặc đầu tư ngắn hạn, công ty đó sẽ bị xếp vào loại “công ty tiền mặt” (Cash Company), cổ phiếu của họ có thể bị đình chỉ giao dịch. Cơ chế này nhằm ngăn chặn các công ty vỏ bọc lạm dụng vị thế niêm yết để thao túng vốn.

Đối với các công ty muốn chuyển hướng sang tích trữ tiền mã hóa, Simon Hawkins, đối tác tại công ty luật Latham & Watkins, chỉ ra rằng điểm then chốt là liệu họ có thể chứng minh với cơ quan quản lý rằng “việc mua tài sản mã hóa là một phần cốt lõi trong hoạt động kinh doanh của họ” hay không.

Một nguồn tin cho biết, hiện tại thị trường Hồng Kông về cơ bản đã cấm các công ty niêm yết hiện hữu chuyển đổi thành chủ thể tích trữ tiền mã hóa thuần túy.

Dù người phát ngôn của Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông không bình luận về các trường hợp cụ thể, nhưng nhấn mạnh rằng khung quản lý của họ nhằm “đảm bảo tất cả các doanh nghiệp niêm yết và dự kiến niêm yết đều có hoạt động và kinh doanh khả thi, bền vững và thực chất”.

Trong một trường hợp tương tự, Sở Giao dịch Chứng khoán Mumbai tháng trước đã từ chối đơn xin niêm yết phát hành cổ phiếu ưu đãi của Jetking Infotrain. Công ty này từng cho biết sẽ đầu tư một phần vốn huy động vào tiền mã hóa. Một tài liệu lưu trữ cho thấy công ty đang kháng cáo quyết định này. BSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Mumbai) và Jetking đều không phản hồi yêu cầu bình luận.

Tại Úc, Sở Giao dịch Chứng khoán Úc (ASX Ltd.) cấm các công ty niêm yết phân bổ 50% hoặc nhiều hơn tài sản trên bảng cân đối kế toán vào tiền mặt hoặc tài sản tương tự tiền mặt. Steve Orenstein, CEO của công ty phần mềm Locate Technologies Ltd., cho biết điều khoản này khiến việc áp dụng mô hình kho bạc tiền mã hóa “gần như không thể”. Theo một người phát ngôn, công ty phần mềm này đã chuyển đổi thành người mua bitcoin và hiện đang chuyển địa điểm niêm yết từ Úc sang New Zealand, nơi Sở Giao dịch Chứng khoán New Zealand (NZX Ltd.) sẵn sàng tiếp nhận các công ty kho bạc tài sản số (DAT).

Một người phát ngôn của ASX cho biết, nếu các công ty niêm yết chuyển sang đầu tư vào bitcoin hoặc ethereum, “nên cân nhắc thiết kế sản phẩm đầu tư của họ dưới dạng quỹ hoán đổi danh mục (ETF)”. Nếu không, họ “rất có thể sẽ không được coi là phù hợp để niêm yết chính thức”.

Họ cho biết, ASX không cấm chiến lược kho bạc tiền mã hóa, nhưng đồng thời cảnh báo rằng cần xử lý cẩn trọng các xung đột có thể phát sinh với quy định niêm yết.

Tranh cãi quanh các công ty tích trữ coin tại Nhật Bản

Nhật Bản là một ngoại lệ đáng chú ý tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tại đây, việc các công ty niêm yết nắm giữ lượng lớn tiền mặt là khá phổ biến, và quy định niêm yết đối với các công ty kho bạc tài sản số (DAT) tương đối nới lỏng, cho phép họ tự do hơn.

Hiromi Yamaji, CEO của Japan Exchange Group, phát biểu tại buổi họp báo ngày 26/9: “Một khi công ty đã niêm yết, nếu họ công bố đầy đủ — ví dụ như công bố đang mua bitcoin — thì việc ngay lập tức coi các hành động này là không thể chấp nhận sẽ khá khó khăn.”

Theo dữ liệu từ BitcoinTreasuries.net, Nhật Bản có 14 công ty niêm yết mua bitcoin, nhiều nhất châu Á. Trong đó có công ty ngành khách sạn Metaplanet Inc., một trong những doanh nghiệp sớm áp dụng mô hình kho bạc tài sản số, hiện đang nắm giữ khoảng 3.3 tỷ USD bitcoin. Kể từ khi bắt đầu chuyển đổi vào đầu năm 2024, giá cổ phiếu công ty từng tăng vọt lên mức cao nhất 1,930 yên vào giữa tháng 6, nhưng sau đó đã giảm hơn 70%.

Nhật Bản cũng xuất hiện một số kế hoạch mua bitcoin khá kỳ lạ: Convano Inc., một công ty vận hành chuỗi salon nail niêm yết tại Tokyo, đã công bố vào tháng 8 kế hoạch huy động khoảng 434 tỷ yên (3 tỷ USD) để mua 21,000 bitcoin. Khi đó, vốn hóa thị trường của công ty chỉ bằng một phần nhỏ số tiền dự kiến huy động.

Ngay cả với các nhà tích trữ tiền mã hóa tại Nhật Bản, cũng đã xuất hiện dấu hiệu ma sát. Một trong những nhà cung cấp chỉ số lớn nhất thế giới, MSCI, gần đây đã đề xuất loại trừ các công ty kho bạc tài sản số (DAT) lớn khỏi chỉ số toàn cầu của mình sau cuộc điều tra về đợt phát hành cổ phiếu quốc tế trị giá 1.4 tỷ USD của Metaplanet vào tháng 9. Metaplanet đã gia nhập chỉ số cổ phiếu vốn hóa nhỏ Nhật Bản của MSCI vào tháng 2 năm nay và cho biết sẽ dùng phần lớn vốn huy động để mua bitcoin, sau đó tiếp tục mua thêm 10,687 token. Metaplanet không phản hồi yêu cầu bình luận.

MSCI cho biết trong một thông báo rằng các công ty kho bạc tài sản số (DAT) có thể thể hiện các đặc điểm giống quỹ đầu tư, do đó không đủ điều kiện để được đưa vào chỉ số của họ. MSCI đề xuất cấm các công ty mà tài sản mã hóa chiếm 50% tổng tài sản trở lên.

Nhà phân tích chứng khoán Nhật Bản Travis Lundy trong báo cáo của Smartkarma chỉ ra thêm rằng, một khi các công ty DAT bị loại khỏi chỉ số, dòng vốn thụ động từ các quỹ theo dõi chỉ số sẽ cạn kiệt. Ông cho rằng điều này có thể khiến logic định giá P/B premium vốn hỗ trợ mức định giá cao của họ sụp đổ hoàn toàn.