Mục tiêu của Bullet là cạnh tranh với CEX perps

Đây là một đoạn trích từ bản tin Lightspeed. Để đọc toàn bộ các số, hãy đăng ký.

Mỗi ngành công nghiệp đều có viên ngọc quý đáng để tranh giành. Trong lĩnh vực crypto, viên ngọc quý đó chính là perpetual derivatives.

Perps mang lại cho các nhà giao dịch rủi ro cao khả năng tiếp cận thị trường crypto với đòn bẩy, sử dụng các khoản thanh toán funding định kỳ giữa vị thế long và short để giữ giá neo sát với giá spot.

Đây là một công cụ tài chính cực kỳ sinh lợi, chiếm ưu thế trong dòng chảy giao dịch. Perps chiếm ít nhất 70% khối lượng giao dịch trên CEX và phần lớn doanh thu của nó. Theo dữ liệu từ Kaiko, 68% tổng khối lượng giao dịch bitcoin trong năm 2025 chỉ đến từ perps.

Xét đến tham vọng của Solana nhằm cạnh tranh với Nasdaq, việc thiếu vắng một sàn giao dịch perp chủ lực của riêng chuỗi này để cạnh tranh với các perp trên CEX là một điểm yếu khó có thể bỏ qua.

Đo theo open interest, các sàn DEX perps lớn nhất trên Solana, Jupiter và Drift, chỉ đạt khoảng 533 triệu USD, tương đương khoảng 4% so với open interest của Hyperliquid. Và dù Hyperliquid thống trị mảng DEX perps, khối lượng giao dịch hàng tháng khoảng 300 tỷ USD của nó cũng chỉ chiếm khoảng 6% tổng khối lượng perps trên CEX.

Kế hoạch của Solana để cạnh tranh về perps

Để giành lại thị phần perp, các DEX perps trên Solana đã chọn những hướng đi khác nhau. Drift, ví dụ, đang tận dụng Block Assembly Marketplace (BAM) vừa ra mắt của Jito để cho phép logic sắp xếp giao dịch tùy chỉnh.

Sau đó có những đội nhóm như Bullet chọn cách tiếp cận táo bạo hơn nhiều, như xây dựng một L2 rollup chuyên biệt cho ứng dụng.

Bullet trước đây là Zeta Markets, sàn DEX perps theo mô hình order book đầu tiên trên Solana. Thời kỳ đỉnh cao, Bullet đạt hơn 10 tỷ USD khối lượng giao dịch hàng năm. Sản phẩm này đã đóng cửa vào tháng 5 để tập trung phát triển appchain riêng.

Nguồn: Blockworks Research

Đội ngũ đã quyết định xây dựng một L2 chuyên biệt cho ứng dụng để vượt qua giới hạn thời gian khối 400ms của Solana, đồng sáng lập Bullet, Tristan Frizza, chia sẻ với tôi.

Kiến trúc appchain của Bullet là một stack tùy chỉnh cao: Nó chạy mã Rust gốc mà không cần VM đa năng, kết hợp với một sequencer chuyên biệt cho ứng dụng và xử lý giao dịch theo mô hình first-in-first-out (FIFO).

Dù không có VM đa năng, Bullet vẫn hướng đến khả năng xác minh với zk proofs sử dụng zkVM để chứng thực các chuyển đổi trạng thái. Kế hoạch dài hạn là chuyển sang zk rollup hoàn chỉnh và loại bỏ hoàn toàn việc bridging.

Dựa trên các số liệu testnet ban đầu, stack tùy chỉnh của Bullet cho thấy độ trễ cực nhanh 1,2ms, vượt xa so với 400ms của Solana hay thậm chí 70ms của Hyperliquid.

Nguồn: Bullet

Đáng chú ý, sequencer của Bullet còn cung cấp tính năng ưu tiên hủy lệnh, cho phép các nhà giao dịch và market maker có thể hủy lệnh một cách đáng tin cậy trong các giai đoạn biến động mạnh của thị trường — điều mà nhiều người cho là yếu tố then chốt cho thành công của Hyperliquid.

Frizza chỉ ra việc thiếu ưu tiên hủy lệnh là “gót chân Achilles” của Zeta trên Solana năm ngoái, khi các nhà giao dịch thường phải cạnh tranh với các bot MEV arbitrage để hủy giao dịch.

Tỷ lệ giao dịch bị revert trên Solana đạt đỉnh 72% vào tháng 4/2024

“Chúng tôi đã phải trả rất nhiều phí ưu tiên để cho phép mọi người hủy giao dịch của mình. Nếu có một lệnh thanh lý trị giá 50 triệu USD mà giao dịch đó bị trễ một phút thì sao? Tất cả những điều này khiến tôi nhận ra thật khó để mở rộng và cạnh tranh với Binance [trên Solana].”

Về khả năng cung cấp dữ liệu, Bullet đang hợp tác với Celestia, đội ngũ đã công bố hôm nay tại Token2049 Singapore.

“Solana không được tối ưu cho trường hợp sử dụng data availability, mà là để thực thi các giao dịch SVM,” Frizza nói với tôi, chỉ ra thông lượng nhiều megabyte mỗi giây của Celestia là tối ưu cho trường hợp sử dụng của Bullet.

Stack công nghệ tùy chỉnh cao của Bullet — execution tùy chỉnh, Celestia DA và sequencer chuyên biệt cho ứng dụng được điều chỉnh để hạn chế MEV — khiến tôi liên tưởng đến tầm nhìn “modular” của Ethereum: tạo ra các chain chuyên biệt cho từng nhiệm vụ thay vì giữ toàn bộ trạng thái trên một lớp nền tảng duy nhất như Solana.

Tuy nhiên, Frizza nhấn mạnh rằng perps là lý do ngoại lệ khiến L2 trở nên hợp lý.

“Perps có thể là trường hợp sử dụng DeFi phức tạp nhất — bạn cần hiệu suất cao, phí thấp, độ trễ thấp và việc ép nó lên một chain đa năng không được tối ưu là không lý tưởng,” Frizza nói. “Những gì Bullet đang tối ưu hóa…rất khó thực hiện trên một mạng lưới validator phân tán địa lý gồm 2.000 node.”

Frizza nói với tôi rằng máy trạng thái toàn cầu của Solana vẫn vượt trội cho hầu hết các trường hợp sử dụng khác, nên không cần một rollup đa năng như Arbitrum trên Ethereum.

Dự kiến ra mắt mainnet vào cuối năm nay, Bullet có lẽ là dự án bản địa Solana tham vọng nhất nhằm cạnh tranh perps ở quy mô CEX.