Tại sao thị trường bitcoin đang đối mặt với nguy cơ điều chỉnh sâu?

Tác giả: Chris Beamish, Antoine Colpaert, CryptoVizArt, Glassnode

Biên dịch: AididiaoJP, Foresight News

Tiêu đề gốc: Quy mô chuyển nhượng và bán tháo sử thi, thị trường có thể đối mặt với đợt điều chỉnh sâu hơn

Bitcoin đã cho thấy dấu hiệu suy yếu sau đợt tăng giá do Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) kích hoạt. Các nhà đầu tư dài hạn đã hiện thực hóa lợi nhuận từ 3.4 triệu BTC, trong khi dòng vốn vào ETF chậm lại. Trong bối cảnh thị trường giao ngay và phái sinh chịu áp lực, mức chi phí cơ sở của nhà đầu tư ngắn hạn ở 111,000 USD là ngưỡng hỗ trợ quan trọng, nếu mất mốc này có thể đối mặt với rủi ro điều chỉnh sâu hơn.

Tóm tắt

• Sau đợt tăng giá do FOMC thúc đẩy, Bitcoin đã bước vào giai đoạn điều chỉnh, thể hiện dấu hiệu "mua tin đồn, bán sự thật", cấu trúc thị trường rộng lớn hơn cho thấy động lực suy yếu.

• Mức giảm 8% hiện tại vẫn còn nhẹ, nhưng giá trị vốn hóa thực hiện đạt 678 tỷ USD và lợi nhuận hiện thực hóa của nhà đầu tư dài hạn đạt 3.4 triệu BTC, làm nổi bật quy mô luân chuyển vốn và bán tháo chưa từng có trong chu kỳ này.

• Dòng vốn vào ETF giảm mạnh trước và sau cuộc họp FOMC, đồng thời nhà đầu tư dài hạn tăng tốc bán ra, tạo ra sự cân bằng dòng vốn mong manh.

• Trong giai đoạn bán tháo, khối lượng giao dịch giao ngay tăng vọt, thị trường phái sinh chứng kiến biến động giảm đòn bẩy mạnh, các cụm thanh lý tiết lộ sự mong manh của thị trường trước biến động hai chiều do thanh khoản chi phối.

• Thị trường quyền chọn tái định giá mạnh mẽ, độ lệch tăng vọt, nhu cầu quyền chọn bán cao, cho thấy vị thế phòng thủ được thiết lập, bối cảnh vĩ mô cho thấy thị trường ngày càng mệt mỏi.

Từ tăng giá đến điều chỉnh

Sau đợt tăng giá do FOMC thúc đẩy, giá tiến gần đỉnh 117,000 USD, Bitcoin đã chuyển sang giai đoạn điều chỉnh, phản ánh mô hình điển hình "mua tin đồn, bán sự thật". Trong bài viết này, chúng tôi vượt ra ngoài biến động ngắn hạn, đánh giá cấu trúc thị trường rộng lớn hơn, sử dụng các chỉ báo on-chain dài hạn, nhu cầu ETF và vị thế phái sinh để đánh giá liệu đợt điều chỉnh này là sự tích lũy lành mạnh hay là giai đoạn đầu của sự thu hẹp sâu hơn.

Phân tích on-chain

Bối cảnh biến động

Hiện tại, mức giảm từ đỉnh lịch sử (ATH) 124,000 USD xuống 113,700 USD chỉ là 8% (mức giảm mới nhất đã đạt 12%), so với mức giảm 28% trong chu kỳ này hoặc 60% trong các chu kỳ trước thì vẫn còn nhẹ. Điều này phù hợp với xu hướng giảm biến động dài hạn, cả giữa các chu kỳ vĩ mô lẫn trong từng giai đoạn của chu kỳ, tương tự như giai đoạn tăng trưởng ổn định 2015-2017, chỉ là hiện tại chưa xuất hiện đợt tăng bùng nổ cuối chu kỳ như trước.

Thời gian chu kỳ

Khi so sánh bốn chu kỳ trước, dù quỹ đạo hiện tại sát với hai chu kỳ trước, tỷ suất lợi nhuận đỉnh cũng đã giảm dần theo thời gian. Nếu giả định 124,000 USD là đỉnh toàn cầu, thì chu kỳ này đã kéo dài khoảng 1,030 ngày, rất gần với độ dài khoảng 1,060 ngày của hai chu kỳ trước.

Đo lường dòng vốn

Bên cạnh biến động giá, việc triển khai vốn cung cấp góc nhìn đáng tin cậy hơn.

Giá trị vốn hóa thực hiện đã có ba đợt tăng kể từ tháng 11/2022. Tổng giá trị đạt 1.06 nghìn tỷ USD, phản ánh quy mô dòng vốn hỗ trợ chu kỳ này.

Tăng trưởng vốn hóa thực hiện

Bối cảnh so sánh:

• 2011–2015: 4.2 tỷ USD

• 2015–2018: 85 tỷ USD

• 2018–2022: 383 tỷ USD

• 2022–nay: 678 tỷ USD

Chu kỳ này đã hấp thụ 678 tỷ USD dòng vốn ròng, gần gấp 1.8 lần chu kỳ trước, làm nổi bật quy mô luân chuyển vốn chưa từng có.

Đỉnh điểm hiện thực hóa lợi nhuận

Một điểm khác biệt nữa là cấu trúc dòng vốn vào. Khác với các chu kỳ trước chỉ có một làn sóng, chu kỳ này xuất hiện ba đợt tăng rõ rệt kéo dài nhiều tháng. Tỷ lệ lãi/lỗ thực hiện cho thấy, mỗi khi lợi nhuận hiện thực hóa vượt quá 90% số token di chuyển, đều đánh dấu đỉnh chu kỳ. Sau khi vừa thoát khỏi lần cực đoan thứ ba như vậy, xác suất cao sẽ xuất hiện giai đoạn hạ nhiệt tiếp theo.

Sự thống trị lợi nhuận của nhà đầu tư dài hạn

Khi tập trung vào nhà đầu tư dài hạn, quy mô càng rõ rệt. Chỉ báo này theo dõi lợi nhuận tích lũy của nhà đầu tư dài hạn từ đỉnh lịch sử mới (ATH) đến đỉnh chu kỳ. Trong lịch sử, việc bán ra quy mô lớn của họ đánh dấu đỉnh. Ở chu kỳ này, nhà đầu tư dài hạn đã hiện thực hóa lợi nhuận từ 3.4 triệu BTC, vượt qua các chu kỳ trước, cho thấy sự trưởng thành của nhóm này cũng như quy mô luân chuyển vốn.

Phân tích off-chain

Nhu cầu ETF vs nhà đầu tư dài hạn

Chu kỳ này cũng bị chi phối bởi cuộc chiến giằng co giữa nguồn cung bán ra của nhà đầu tư dài hạn và nhu cầu tổ chức thông qua ETF giao ngay Mỹ và DATs. Khi ETF trở thành lực lượng cấu trúc mới, giá hiện tại phản ánh tác động kéo đẩy này: chốt lời của nhà đầu tư dài hạn giới hạn đà tăng, trong khi dòng vốn ETF hấp thụ lượng bán ra và duy trì tiến trình chu kỳ.

Cân bằng mong manh

Dòng vốn ETF đến nay đã cân bằng lượng bán ra của nhà đầu tư dài hạn, nhưng biên độ sai số rất nhỏ. Trước và sau cuộc họp FOMC, lượng bán ra của nhà đầu tư dài hạn tăng vọt lên 122,000 BTC/tháng, trong khi dòng vốn ròng vào ETF giảm mạnh từ 2,600 BTC/ngày xuống gần như bằng 0. Sự kết hợp giữa áp lực bán tăng và nhu cầu tổ chức suy yếu đã tạo ra bối cảnh mong manh, tiềm ẩn nguy cơ suy yếu.

Áp lực thị trường giao ngay

Sự mong manh này thể hiện rõ trên thị trường giao ngay. Sau cuộc họp FOMC, khối lượng giao dịch tăng vọt do các lệnh thanh lý cưỡng bức và thanh khoản mỏng làm khuếch đại đà giảm. Dù gây đau đớn, nhưng đã hình thành đáy tạm thời quanh mức chi phí cơ sở của nhà đầu tư ngắn hạn là 111,800 USD.

Giảm đòn bẩy trên thị trường phái sinh

Đồng thời, khi Bitcoin giảm xuống dưới 113,000 USD, hợp đồng mở trên thị trường phái sinh giảm mạnh từ 44.8 tỷ USD xuống 42.7 tỷ USD. Sự kiện giảm đòn bẩy này đã loại bỏ các vị thế long sử dụng đòn bẩy, khuếch đại áp lực giảm. Dù gây bất ổn ngắn hạn, nhưng việc tái cân bằng này giúp loại bỏ đòn bẩy dư thừa và khôi phục cân bằng cho thị trường phái sinh.

Cụm thanh lý

Bản đồ nhiệt thanh lý hợp đồng vĩnh viễn cung cấp thêm chi tiết. Khi giá giảm xuống dưới vùng 114,000 - 112,000 USD, các cụm vị thế long sử dụng đòn bẩy dày đặc bị thanh lý, dẫn đến lượng lớn thanh lý và gia tăng đà giảm. Các túi rủi ro vẫn tồn tại phía trên 117,000 USD, khiến thị trường dễ biến động hai chiều do thanh khoản chi phối. Nếu không có nhu cầu mạnh hơn, sự mong manh quanh các mức này làm tăng nguy cơ biến động mạnh tiếp theo.

Thị trường quyền chọn

Biến động

Chuyển sang thị trường quyền chọn, biến động ẩn cung cấp góc nhìn rõ ràng về cách các nhà giao dịch trải qua một tuần đầy biến động. Hai chất xúc tác chính đã định hình thị trường: lần cắt giảm lãi suất đầu tiên trong năm và sự kiện thanh lý lớn nhất kể từ 2021. Khi nhu cầu phòng hộ tăng lên, biến động tăng trước cuộc họp FOMC, nhưng nhanh chóng giảm sau khi xác nhận cắt giảm lãi suất, cho thấy động thái này phần lớn đã được định giá. Tuy nhiên, sự kiện thanh lý dữ dội trên thị trường phái sinh vào tối Chủ nhật đã thổi bùng lại nhu cầu bảo vệ, biến động ẩn kỳ hạn một tuần dẫn đầu đà tăng, kéo dài mạnh mẽ sang các kỳ hạn khác.

Thị trường tái định giá cắt giảm lãi suất

Sau cuộc họp FOMC, nhu cầu quyền chọn bán tăng mạnh, hoặc để phòng hộ trước đà giảm mạnh, hoặc để tận dụng biến động kiếm lời. Chỉ hai ngày sau, thị trường đã hiện thực hóa tín hiệu này bằng sự kiện thanh lý lớn nhất kể từ 2021.

Dòng vốn quyền chọn bán/mua

Sau đợt bán tháo, tỷ lệ khối lượng giao dịch quyền chọn bán/mua có xu hướng giảm, do các nhà giao dịch chốt lời quyền chọn bán trong tiền, trong khi những người khác chuyển sang quyền chọn mua rẻ hơn. Quyền chọn ngắn và trung hạn vẫn nghiêng mạnh về quyền chọn bán, khiến chi phí bảo vệ đà giảm cao hơn nhiều so với đà tăng. Đối với những người lạc quan về cuối năm, sự mất cân bằng này tạo ra cơ hội – hoặc tích lũy quyền chọn mua với chi phí tương đối thấp, hoặc tài trợ cho chúng bằng cách bán quyền chọn bán đắt đỏ.

Hợp đồng quyền chọn mở

Tổng hợp đồng quyền chọn mở dao động quanh mức cao lịch sử và sẽ giảm mạnh khi đáo hạn vào sáng thứ Sáu, sau đó thị trường sẽ được thiết lập lại trước tháng 12. Hiện tại, thị trường ở vùng đỉnh, ngay cả biến động giá nhỏ cũng buộc các nhà tạo lập thị trường phải phòng hộ quyết liệt. Họ bán xuống khi giá giảm và mua lên khi giá tăng, cấu trúc này khuếch đại đà bán tháo đồng thời hạn chế đà phục hồi. Động lực này khiến rủi ro biến động ngắn hạn nghiêng về phía giảm, làm tăng sự mong manh cho đến khi đáo hạn và vị thế được thiết lập lại.

Kết luận

Đợt điều chỉnh của Bitcoin sau cuộc họp FOMC phản ánh mô hình điển hình "mua tin đồn, bán sự thật", nhưng bối cảnh rộng lớn hơn cho thấy cảm giác mệt mỏi ngày càng tăng. Mức giảm 12% hiện tại so với các chu kỳ trước là nhẹ, nhưng nó xuất hiện sau ba làn sóng dòng vốn lớn, nâng giá trị vốn hóa thực hiện lên 678 tỷ USD, gần gấp đôi chu kỳ trước. Nhà đầu tư dài hạn đã hiện thực hóa lợi nhuận từ 3.4 triệu BTC, làm nổi bật quy mô bán tháo và sự trưởng thành của đợt tăng này.

Trong khi đó, dòng vốn ETF từng hấp thụ nguồn cung đã chậm lại, tạo ra sự cân bằng mong manh. Khối lượng giao dịch giao ngay tăng vọt do bán cưỡng bức, phái sinh giảm đòn bẩy mạnh, thị trường quyền chọn định giá rủi ro giảm. Những tín hiệu này cùng nhau cho thấy động lực thị trường đang cạn kiệt, biến động do thanh khoản chi phối ngày càng nổi bật.

Trừ khi nhu cầu từ tổ chức và nhà đầu tư lại đồng thuận, nguy cơ điều chỉnh sâu vẫn rất cao.