Chuỗi cung ứng toàn cầu biến hỗn loạn thuế quan thành sân chơi lợi nhuận mới

Chính sách thuế quan toàn diện của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây ra những hiệu ứng kinh tế phức tạp, với một số doanh nghiệp Mỹ tìm thấy cơ hội bất ngờ giữa những xáo trộn này. Một khảo sát gần đây của West Monroe tiết lộ rằng hơn một phần ba các công ty Mỹ đang ghi nhận kết quả tích cực từ các mức thuế quan, đặc biệt là những doanh nghiệp có hoạt động sản xuất hoặc nguồn cung đa dạng ngoài các khu vực chịu thuế cao. Ví dụ, nhà bán lẻ váy cưới David’s Bridal đã tận dụng mạng lưới sản xuất toàn cầu của mình để khai thác sự thay đổi trong bối cảnh này. CEO Kelly Cook cho biết công ty đã ký kết nhiều hợp đồng với các doanh nghiệp khác muốn sử dụng cơ sở sản xuất của họ tại các quốc gia như Việt Nam và Sri Lanka, nơi chịu mức thuế thấp hơn. Điều này đã giúp công ty mở rộng nguồn doanh thu, với các quan chức cho biết nó đã tác động tích cực đến dự báo tài chính năm 2025 và 2026 của công ty [3].

Chiến lược thuế quan của chính quyền Trump cũng đã thúc đẩy các đối tác thương mại quốc tế điều chỉnh lại chiến lược kinh tế của mình. Ví dụ, Mexico được cho là đang lên kế hoạch áp đặt các mức thuế mới đối với hàng hóa Trung Quốc trong ngân sách năm 2026, nhắm vào các lĩnh vực như dệt may và nhựa để bảo vệ ngành công nghiệp trong nước và phù hợp hơn với các ưu tiên thương mại của Mỹ. Động thái này nhấn mạnh một xu hướng rộng lớn hơn khi các quốc gia điều chỉnh để thích ứng với chính sách bảo hộ của Trump, với một số quốc gia tìm cách liên kết với Mỹ và một số khác lại giữ khoảng cách. Ấn Độ, ví dụ, đã chứng kiến mối quan hệ thương mại với Mỹ trở nên căng thẳng do Mỹ áp thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ, cùng với việc nước này tiếp tục mua dầu từ Nga. Bất chấp áp lực từ Mỹ yêu cầu ngừng các giao dịch này, quan hệ thương mại giữa Ấn Độ và Trung Quốc có thể sẽ sâu sắc hơn, với một số chuyên gia dự đoán quốc gia này có thể xem xét tham gia một hiệp định thương mại tự do châu Á do Trung Quốc dẫn đầu [2].

Tác động của các mức thuế này không đồng đều giữa các ngành. Trong khi một số doanh nghiệp như David’s Bridal tận dụng chuỗi cung ứng toàn cầu để tạo ra nguồn doanh thu mới, thì những doanh nghiệp khác—đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa—lại đối mặt với áp lực tài chính đáng kể. Chủ các doanh nghiệp nhỏ đã báo cáo về việc sa thải nhân viên, giảm lương, và trong một số trường hợp là nguy cơ đóng cửa do chi phí tăng cao liên quan đến thuế quan. Thương hiệu đồ thể thao Nike, ví dụ, ước tính có thể phải chịu thêm 1 tỷ USD chi phí do các mức thuế mới [3]. Capital Economics nhận định rằng các doanh nghiệp có năng lực sản xuất trong nước mạnh hoặc chuỗi cung ứng đa dạng sẽ có vị thế tốt hơn để thích ứng với bối cảnh thuế quan, nhưng đối với phần lớn doanh nghiệp, gánh nặng là rất lớn [3].

Giá tiêu dùng cũng có khả năng tăng khi các doanh nghiệp chuyển phần chi phí sản xuất tăng thêm sang người tiêu dùng. Budget Lab tại Đại học Yale ước tính rằng các hộ gia đình Mỹ có thể phải chịu thêm 2.400 USD chi phí vào năm 2025 do giá cả tăng lên. Việc tăng chi phí do thuế quan dự kiến sẽ ảnh hưởng đến nhiều loại hàng hóa, từ điện tử đến quần áo và phụ tùng ô tô. Trong khi một số công ty đang tìm kiếm các nguồn doanh thu thay thế—như kho bãi và logistics—để giảm thiểu tác động này, những nỗ lực đó thường không đủ để bù đắp toàn bộ gánh nặng [3].

Khả năng duy trì lâu dài của chiến lược thuế quan của Trump vẫn còn chưa chắc chắn, đặc biệt khi các thách thức pháp lý đối với chính sách này vẫn tiếp diễn. Một quyết định của tòa phúc thẩm sắp tới có thể xác định liệu các biện pháp thuế quan toàn diện của chính quyền có vượt qua được sự xem xét của tư pháp hay không. Nếu bị tuyên bố là không hợp lệ, chính quyền có thể kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn, có khả năng kéo dài sự bất ổn cho cả doanh nghiệp và các đối tác thương mại [1].

Nguồn: