Trung Quốc cân nhắc stablecoin đồng Nhân dân tệ giữa lo ngại về ảnh hưởng của đồng Đô la

Lập trường của Trung Quốc đối với stablecoin vẫn cực kỳ thận trọng, với các nhà hoạch định chính sách nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý và giám sát nghiêm ngặt để ngăn ngừa rủi ro hệ thống. Cựu Thống đốc PBOC Zhou Xiaochuan gần đây đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về khả năng stablecoin gây xáo trộn hệ thống thanh toán bán lẻ phát triển cao của Trung Quốc, mà ông mô tả là “hiệu quả cao và chi phí thấp”. Các hệ thống này, bao gồm các nền tảng thanh toán bên thứ ba, tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC) và hạ tầng thanh toán bù trừ, đã được hoàn thiện qua nhiều thập kỷ, khiến chúng khó bị vượt qua về chi phí hoặc tốc độ. Zhou cho rằng những tuyên bố về việc hệ thống thanh toán xuyên biên giới truyền thống “cực kỳ đắt đỏ” là phóng đại, cho thấy hạ tầng hiện tại đã mang lại lợi thế đáng kể về chi phí và hiệu quả [1].

Những lo ngại không chỉ dừng lại ở hiệu quả chi phí. Zhou nhấn mạnh khả năng stablecoin bị lợi dụng cho giao dịch đầu cơ, gian lận và gây bất ổn tài chính, đặc biệt nếu thiếu sự giám sát đầy đủ. Ông chỉ ra rằng các khung pháp lý hiện tại ở Mỹ, Hong Kong và Singapore vẫn chưa cung cấp đủ biện pháp bảo vệ cho stablecoin, vốn được cho là phải được đảm bảo hoàn toàn bằng tài sản thanh khoản. “Chúng ta phải cảnh giác với rủi ro stablecoin bị sử dụng quá mức cho giao dịch tài sản đầu cơ,” Zhou cảnh báo, dẫn chứng khả năng gian lận và bất ổn trong hệ thống tài chính [1]. Nhận xét của ông phản ánh sự lo ngại rộng rãi trong giới tài chính Trung Quốc về bản chất phi tập trung và chưa được quản lý của stablecoin, đặc biệt là khả năng chúng vượt qua kiểm soát vốn và giám sát của nhà nước.

Lập trường thận trọng này trái ngược với những diễn biến gần đây cho thấy Trung Quốc có thể đang cân nhắc cách tiếp cận cởi mở hơn với stablecoin như một công cụ quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Các nguồn tin gần Hội đồng Nhà nước cho biết chính phủ đang lên kế hoạch xem xét lộ trình sử dụng toàn cầu stablecoin được bảo chứng bằng nhân dân tệ, nhằm đối phó với sự thống trị của đồng đô la Mỹ trên thị trường stablecoin [3]. Sự thay đổi tiềm năng này được thúc đẩy bởi đà tăng trưởng mạnh mẽ của stablecoin dựa trên đô la, hiện chiếm hơn 99% nguồn cung toàn cầu. Bằng cách giới thiệu stablecoin được bảo chứng bằng nhân dân tệ, Trung Quốc hy vọng tận dụng công nghệ blockchain để thúc đẩy giao dịch xuyên biên giới và giảm sự phụ thuộc vào hạ tầng tài chính truyền thống do các tổ chức phương Tây kiểm soát [3].

Tuy nhiên, con đường triển khai stablecoin được bảo chứng bằng nhân dân tệ không hề dễ dàng. Các biện pháp kiểm soát vốn nghiêm ngặt và nỗ lực quản lý dòng vốn ra vào đất nước vẫn là những trở ngại lớn. Tham vọng nâng tầm nhân dân tệ thành đồng tiền dự trữ toàn cầu của Trung Quốc từ lâu đã bị cản trở bởi các biện pháp kiểm soát này, và stablecoin có thể hoặc thúc đẩy hoặc làm phức tạp thêm quá trình này tùy thuộc vào cách chúng được quản lý. Hong Kong, nơi vừa ban hành quy định riêng về stablecoin, dự kiến sẽ là nơi thử nghiệm cho các sáng kiến này. Quy định này cho phép các tổ chức được cấp phép phát hành stablecoin neo theo đô la Hong Kong hoặc nhân dân tệ ngoài khơi (CNH), tạo ra môi trường kiểm soát để thử nghiệm công nghệ trước khi mở rộng sang đại lục [3].

Bối cảnh toàn cầu rộng lớn hơn cũng ảnh hưởng đến cách tiếp cận stablecoin của Trung Quốc. Mỹ đã chủ động hợp pháp hóa stablecoin dựa trên đô la thông qua Đạo luật GENIUS, yêu cầu tất cả stablecoin phải được đảm bảo bằng tài sản thanh khoản chất lượng cao như trái phiếu kho bạc Mỹ. Động thái lập pháp này được xem là nỗ lực chiến lược nhằm củng cố vị thế thống trị của đồng đô la trong thương mại và tài chính toàn cầu. Đối với Trung Quốc, sự mở rộng nhanh chóng của stablecoin đô la Mỹ đặt ra mối đe dọa kép: nó làm suy yếu nỗ lực quốc tế hóa nhân dân tệ và tạo ra kênh mới cho dòng vốn chảy ra khỏi Trung Quốc, có thể thách thức quyền kiểm soát hệ thống tài chính của Đảng Cộng sản [4].

Để đối phó với những áp lực bên ngoài này, Trung Quốc đã bắt đầu nghiên cứu các mô hình stablecoin do nhà nước kiểm soát phù hợp với ưu tiên quản lý và giám sát của mình. Khác với stablecoin phi tập trung, các tài sản kỹ thuật số do nhà nước bảo chứng này sẽ được truy vết hoàn toàn và tích hợp vào hệ thống nhận diện số của Trung Quốc. Điều này cho phép giám sát tài chính theo thời gian thực đồng thời duy trì khả năng thực thi kiểm soát vốn và chính sách tiền tệ của chính phủ. Những người ủng hộ cho rằng mô hình này có thể cho phép tiền lập trình với các hạn chế tích hợp, như giới hạn sử dụng theo địa lý hoặc hạn mức chi tiêu theo ngành, càng củng cố sự giám sát của nhà nước [4].

Trong khi Trung Quốc đang đối mặt với những xu hướng mới nổi này, vẫn còn phải xem liệu cách tiếp cận thận trọng của họ có phát triển thành chiến lược chủ động hơn hay không. Những cuộc thảo luận nội bộ gần đây và các diễn biến pháp lý cho thấy các nhà hoạch định chính sách không hoàn toàn bác bỏ stablecoin mà thay vào đó ưu tiên kiểm soát và ổn định. Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) sắp tới dự kiến sẽ là diễn đàn để thảo luận về vai trò của stablecoin được bảo chứng bằng nhân dân tệ trong thương mại và thanh toán xuyên biên giới, báo hiệu khả năng thay đổi trong chiến lược tài chính dài hạn của Trung Quốc [3].

Nguồn: [1] Former PBOC Chief Zhou Pushes Back Against China Stablecoin Idea [2] Ex-PBOC Chief Warns of Stablecoin Crisis – Run Risk Echoes [3] China considering yuan-backed stablecoins to boost [4] Why China Is Spooked by Dollar Stablecoins and How It