Powell QT tugashi mumkinligini bildiradi — Bu kriptovalyutaga kerakli likvidlik turtkisi bo‘ladimi?

Federal Reserve raisi Jerome Powellning yaqinda bildirgan fikrlari kripto bozorida tez orada miqdoriy yumshatish (QE) orqali yangi bull sikli boshlanishi mumkinligi haqida qizg‘in bahslarni keltirib chiqardi.

Analitiklar bu ehtimol haqida nima deyishmoqda? Keling, batafsil ko‘rib chiqamiz.

Fed yaqin oylarda QE’ni qayta boshlashi mumkinmi?

2025-yil 14-oktabrda Milliy Biznes Iqtisodchilari Assotsiatsiyasi (NABE) konferensiyasida so‘zlagan nutqida Powell Fed o‘zining miqdoriy qisqartirish (QT) dasturini tugatishni ko‘rib chiqayotganini ma’lum qildi.

U bank zaxiralari yetarli darajaga yaqinlashayotganini ta’kidladi. Powellga ko‘ra, QT tez orada tugashi mumkin, chunki ortiqcha likvidlik qisqarishi iqtisodiy o‘sishga zarar yetkazishi mumkin.

Analitiklar QT to‘xtatilishi QE uchun yo‘l ochishi mumkinligini ta’kidlashdi, ya’ni Fed bozorda likvidlikni yana oshirishi mumkin, bu COVID-19 pandemiyasi davridagi kabi bo‘ladi.

Agar QE boshlansa, Bitcoin eng katta foyda oluvchilardan biri bo‘lishi mumkin. Tarixan QE riskli aktivlarni yuqoriga ko‘targan, 2020–2021 yillarda Bitcoin $10,000 dan $60,000 dan oshganini ko‘rish mumkin.

Bu o‘zgarish altcoinlarga ham ta’sir qiladi. BitMEX hammuassisi Arthur Hayes QT amalda tugaganini e’lon qildi va buni katta xarid imkoniyati deb atadi.

“Mana, QT tugadi. Hammasini sotib olishga tayyor bo‘ling,” — dedi BitMEX hammuassisi Arthur Hayes.

Ba’zi analitiklarning fikricha, bozor ushbu qarorning ta’sirini keyingi olti oy ichida ko‘ra boshlaydi.

Agar QT tugasa, lekin QE boshlanmasa, Bitcoin bilan nima bo‘ladi?

Hamma ham bu borada bir xil optimistik emas.

Masalan, analitik Brett Powellning so‘zlarini ko‘pchilik haddan tashqari talqin qilayotganini ta’kidladi. U QE odatda federal fondlar stavkasi nolga yaqin bo‘lganda sodir bo‘lishini, hozir esa bu ko‘rsatkich 4.2% darajasida ekanini aytdi.

Powell faqat Fed tez orada balansini qisqartirishni tugatishi mumkinligini taklif qildi. QT tugashi avtomatik tarzda QE boshlanishini anglatmaydi.

Quantitative Easing Periods. Manba: ₿rett

“E’tibor bering, QE (ko‘k soya bilan belgilangan hudud) faqat federal fondlar stavkasi nolga yaqin bo‘lganda boshlanadi. Hozir biz 4.2 darajasidamiz. Bu darajaga yetish uchun iqtisodiy falokat va ehtimol 12 oy davomida stavkalarni pasaytirish kerak bo‘ladi, shundan keyin QE joriy qilinadi,” — deya tushuntirdi Brett.

Bitcoinning reaksiyasi haqida Brett aktiv odatda sikllar bo‘yicha harakatlanishini, QE yoki QT’ga bevosita javob bermasligini ta’kidladi. Uning fikricha, Bitcoinning uzoq muddatli tendensiyalari pul-kredit siyosatidan biroz mustaqil ishlaydi.

Biroq, 2011-yildan beri tarixiy ma’lumotlar shuni ko‘rsatadiki, Bitcoin har bir QE yoki QT bosqichi tugaganidan keyin odatda bir necha oy davomida pasayadi. Bu safar boshqacha bo‘ladimi, degan savol tug‘iladi.

Xulosa qilib aytganda, agar Fed QE’ni qayta boshlasa, Bitcoin bozor likvidligi oshgani sari keskin ko‘tarilishi mumkin. Ammo Fed faqat QT’ni tugatib, yangi pul chiqarishni boshlamasa, istiqbol xavfliroq bo‘ladi.

Bozor hozirda ishlab chiqaruvchi narxlari indeksi (PPI) va ishsizlik darajasi bo‘yicha yaqinlashib kelayotgan ma’lumotlarni kutmoqda, bu esa kelajak haqida aniqroq tasavvur beradi.