Ang Paglalakbay ng Isang "Beterano" sa Crypto

May-akda: tradinghoe

Pagsasalin: AididiapJP, Foresight News

Sa mundo ng crypto, walang mas mahalaga kaysa sa mabuhay. Kailangan mong tiyakin na araw-araw ay patuloy kang makikilahok sa laro, mapanatili ang kapital, at patuloy na matuto.

Karamihan sa mga tao, kapag bagong pasok, ay hindi nauunawaan ang prinsipyong ito. Inaasahan nilang yumaman agad sa loob ng ilang buwan, tinitingnan ang crypto bilang mabilisang daan sa kayamanan—at ang maling paniniwalang ito ang dahilan kung bakit karamihan ay nauuwi sa pagkatalo.

May isang alamat na umiikot sa crypto circle: basta't manatili ka nang sapat na matagal, tiyak na kikita ka. Lagi nilang iniisip, basta't nasa larangan ka ng tatlo o limang taon, tiyak na magiging financially free ka.

Kapag nakikita ang mga early players, madalas itanong ng iba: "Bakit hindi ka pa bilyonaryo?"

Ngunit ang katotohanan ay: ang crypto ay hindi laro ng mabilisang pagyaman, kundi kung sino ang makakabuhay hanggang sa huli. Ang "tagumpay" ay hindi dumarating ayon sa iskedyul ng kahit sino; ito ay dumarating lamang kapag sabay-sabay na handa ka, ligtas ang kapital, at may pagkakataon.

Ang larong ito ay hindi tungkol sa pananatili sa unang o ikalawang cycle, kundi para sa mga taong naroroon pa rin, patuloy na natututo, at may kapital kapag dumating ang pagkakataon.

Kaligtasan muna, kita pangalawa.

Dalawang Uri ng Tunay na Matagumpay

Kapag matagal ka na sa crypto, mapapansin mong may dalawang pangunahing uri ng matagumpay na tao:

1. Mga Beterano ng Iba't Ibang Cycle

Sila ang mga beteranong nakalampas na sa maraming buong market cycle.

Naranasan nila ang pagbagsak ng ICO bubble noong 2017, nakita ang pag-angat at pagbagsak ng DeFi Summer, sumali sa NFT craze, nalugi nang malaki sa FTX incident, at ilang ulit nang na-liquidate.

Pero nabuhay sila.

Dahil para sa kanila, ang "manatili sa mesa" ang pinakamataas na prinsipyo.

Ang mga "beterano" ay puno ng sugat, alam ang ibig sabihin ng market crash, naloko, na-hack, at naturuan na ng leksyon. Ngunit bawat sakuna ay nagpatibay sa kanila: mas marunong pumili, mas may pasensya, mas alerto.

2. Mga Pinili ng Tadhana

Ang ikalawang uri ay, sa totoo lang, dapat matagal nang na-eliminate:

Nalugi na sila nang buo, paulit-ulit. Nawalan ng lahat ng asset sa FTX, na-liquidate noong Oktubre 10 dahil sa maling direksyon ng high leverage. Bumili sa tuktok, nag-hold sa matinding pagbagsak, naloko nang malinaw, nagawa lahat ng pagkakamali ng baguhan.

Pero hindi mo alam kung bakit, naroroon pa rin sila.

Siguro maliit lang ang nilagay nila sa FTX, siguro may natirang pondo sa cold wallet pagkatapos ng liquidation, siguro paulit-ulit silang bumangon, siguro sinuwerte at nabigyan ng pagkakataon, o may tumulong sa kanila. Maaaring tawagin itong swerte, tadhana, o simpleng ayaw sumuko.

Sila ang mga tumaya hanggang sa sila'y sinuwerte.

Natuto silang mabuhay sa gitna ng matinding sakit.

Ang pagkakaiba ng mga nanatili ng limang taon at ng mga maagang na-eliminate ay simple:

Ang mga survivor ay natutong kontrolin ang panganib, ang mga talunan ay puro habol sa kita.

Ang mga survivor ay nakatuon sa:

• Pagprotekta sa kapital

• Paggawa lamang ng mga trade na mataas ang tsansa ng panalo

• Hindi gumaganti ng trade

Ang mga talunan ay nakatuon sa:

• Paghahabol sa bawat galaw ng presyo

• Pagsubok magdoble agad

• Iniisip na "lahat kumikita, bakit ako hindi?" imbes na "saan ako nagkamali?"

Parang boxing: gaano man kalakas ang suntok mo, kung hindi ka marunong dumepensa, hindi ka tatagal ng isang round. Isang counter lang, bagsak ka na. Kahit gaano kalakas ang opensa mo, kung walang depensa, wala ring saysay.

Ganon din sa trading, depensa ang nagtatakda ng panalo.

Kahit gaano ka pa kagaling mag-analyze, kung hindi mo maprotektahan ang kapital mo, walang silbi. Isang pagkakamali, isang high leverage, pwede kang tuluyang ma-eliminate.

Masarap ang opensa, pero depensa ang magpapabuhay sa'yo hanggang dulo.

Ang malupit na katotohanan: karamihan ay natatalo dahil puro kita ang iniisip, nakakalimutang matutong hindi malugi muna.

Ang Paradox ng "Pag-zero"

Madalas sabihin: isang beses kang malugi ng buo, magbabago ka.

Makita mong mag-zero ang asset mo, magdadala ng kababaang-loob at pag-iingat—masakit ang proseso, pero magpapalago sa'yo.

Ang pagkalugi ay nag-aalis ng masamang ugali, nagpapababa ng kayabangan, at nagpapaintindi sa'yo na hindi iniintindi ng market ang emosyon, analysis, o akala mong talino mo. Laging may leksyon ang market.

Halos parang rite of passage: ang mga bumangon mula sa pag-zero ay natutunan ang mga aral na hindi mararanasan ng mga laging panalo. Alam nila ang lasa ng pinaka-ilalim, kaya mas maingat, mas matalino, mas matiisin.

Sa isang banda, ang malugi ng isa o dalawang beses ay mabuti pa: binabasag nito ang ilusyon, tinatanggal ang mga nakikisabay lang. Ang mga bumalik mula sa zero ay mas matibay, mas matalino, mas matatag.

Pero ang irony:

Kung natutunan mo agad ang survival, pwede mong maiwasan ang leksyon ng pag-zero.

Iyan ang paradox: napakahalaga ng aral ng pagkalugi, pero kung tama agad ang mindset mo, pwede mong hindi maranasan ito.

• Kung maaga kang natutong mag-manage ng position, hindi ka ma-li-liquidate

• Kung maaga kang nag-risk management, hindi mo kailangang matuto sa malaking pagkalugi

• Kung inuna mo agad ang capital preservation, hindi mo kailangang maranasan ang sakit ng pagsisimula muli

• Kung natuto ka sa pagkakamali ng iba, hindi mo kailangang magbayad ng sarili mong tuition

Ang "pinili ng tadhana" ay natutong mabuhay pagkatapos malugi ng maraming beses; ang "ipis" ay natuto matapos malugi ng minsan o sapat na matalino para matuto sa pagkakamali ng iba. Pero ang pinakamainam? Hindi kailanman malugi ng buo, dahil mula simula pa lang, alam mo na ang survival.

Hindi mo kailangang hawakan ang mainit na kalan para malaman na mainit—pwedeng makinig ka sa mga nasunog na. Pwedeng matuto nang hindi nagbabayad ng presyo.

Pero karamihan, hindi ganon. Kailangan nilang masaktan muna bago maniwala, kailangan nilang mag-zero bago maintindihan ang mali nila. Ganyan ang tao, mas natatandaan kapag nasaktan.

Pareho lang ang mga aral, ang kaibahan lang ay kung natutunan mo sa karanasan ng iba (observation learning) o sa sarili mong pera (personal experience). Ang mga sugarol, mas gusto ang huli.

Mag-ingat sa "Survival Trap"

Pero ang pag-prioritize sa survival ay may tagong panganib: baka sobra kang matakot sa risk.

Tama, survival muna. Pero may madilim na side ang mindset na ito na bihirang pag-usapan: survival trap.

Unti-unti itong nabubuo: nagsisimula kang gustong hindi malugi, nagiging sobrang maingat, naghihintay ng mas magandang pagkakataon at bagong narrative. Pero hindi mo namamalayan, ang pag-iingat ay nagiging takot.

Nahulog ka na sa "survival trap".

Hindi ka na naghihintay ng magandang oportunidad, kundi ng perpektong oportunidad—pero walang perpekto, kaya palagi kang naghihintay.

Nakikita mong lumilipas ang lahat: may bagong narrative? "Walang nag-uusap sa Twitter, wag na." Magandang opportunity? "Huli na, baka bull trap."

Bawat palampas, nababawasan ang kumpiyansa mo. Sobrang takot kang malugi, nakalimutan mong ang goal ay kumita.

Ginagamit mong dahilan ang "paghihintay", pero sa totoo lang, iniiwasan mo lang. Ginagamit mong survival bilang excuse, tuluyang iniiwasan ang risk.

Pero ang tamang, kontroladong risk ang mismong paraan para kumita.

Karaniwan ang survival trap sa mga taong matindi ang pinagdaanan: nalugi na sila, na-rebuild ang kapital, pero natrauma na sa pagkalugi, kaya hindi na muling sumubok.

Laging may ganito sa group: puro analysis, puro comment, pero hindi bumibili. Limang buwan nang sinasabing "papasok na", pero mula $100 umakyat na sa $500, hindi pa rin gumalaw, kasi "baka mag-correct".

Puro survival, walang aksyon—parang nanonood lang.

Kailangan mo ng balanse. Ang survival ay hindi pag-iwas sa risk, kundi pagkuha ng calculated risk. Habang pinoprotektahan ang downside, sinusubukan mong abutin ang upside.

Ang mga top trader ay parehong marunong mabuhay at marunong sumugod kapag panahon na. Hindi sila sobra sa pagdadalawang-isip.

Ang goal ay maingat na pag-atake, hindi puro depensa.

Kung napapansin mong ilang buwan ka nang nanonood lang, palaging pinapalampas ang mga oportunidad, at laging sinasabi sa sarili mong "hintayin ang mas magandang timing/narrative", nahulog ka na sa survival trap.

Pinapahalagahan ng market ang pasensya, pero pinaparusahan ang pag-aatubili.

Matutong mabuhay, tapos matutong kumilos. Ang mga magagaling, kaya ang dalawa.

Ang Hindi Napapansing Matematika: Survival ng Compound Interest

Hindi ito madalas pag-usapan: kung palagi kang nagze-zero, hindi ka makakapag-compound.

Halimbawa, nagsimula ka sa 10,000:

• Nadoble ng 3x sa 30,000, maganda

• Isang masamang trade, lugi ng 80%, natira 6,000

• Nadoble ng 5x pabalik sa 30,000, nakabawi

• 90% ng kapital nilagay ulit, lugi, natira 3,000, pangalawang beses

Dalawang beses kang nanalo ng malaki, pero ang total asset mo ay lugi ng 70% mula simula.

Ikumpara sa mga nakatuon sa survival:

• Simula sa 10,000

• Isang magandang trade, kumita ng 50%, naging 15,000

• Naghintay ng magandang oportunidad, nanatili sa 15,000

• Sunod na magandang trade, kumita ng 40%, naging 21,000

• Patuloy na naghihintay

• Sunod na oportunidad, kumita ng 50%, naging 31,500

• Matyagang naghihintay sa ingay

• Sa malinaw na market signal, kumita ng 80%, naging 56,700

Mas maliit ang kita kada trade, mas matagal, pero ang kapital ay nadoble ng 5.7x dahil hindi kailanman umatras (o nagkaroon ng malaking drawdown).

Ang tunay na compound interest ay hindi mula sa malalaking panalo, kundi mula sa tuloy-tuloy at matatag na pag-angat.

Alam ito ng mga "beterano", natutunan ng "pinili ng tadhana" pagkatapos masaktan, at hindi kailanman nauunawaan ng mga talunan.

Ang Hindi Kapansin-pansing Superpower: Risk Management

Ang risk management ang magtatakda kung limang taon mula ngayon ay naroroon ka pa o magiging warning story ka na lang.

Mga pangunahing prinsipyo:

Position Management

Huwag masyadong malaki ang isang trade na hindi mo kayang malugi. Kung hindi ka makatulog sa laki ng position mo, bawasan mo hanggang maging kampante ka.

Counterparty Risk

Pagkatapos ng FTX, walang diskusyon dito: huwag mag-iwan ng malaking asset sa centralized exchange. Kung hindi mo kontrolado, hindi iyo ang pera.

Walang "too big to fail" sa crypto, laging i-withdraw sa self-custody wallet.

Leverage = Pinalalaking Pagkawasak

Ang leverage ay nagpapalaki ng kita, pero mas pinalalaki ang lugi, ginagawang marupok sa flash crash at liquidation. Ang Oktubre 10 ay isa lang sa maraming halimbawa, hindi kailanman naawa ang market sa high leverage.

Kung gagamit, maging sobrang maingat, at tanggapin na pwedeng malugi ng buo.

Liquidity Management

Laging may nakalaang cash. Kapag panic ang lahat, may cash ka para samantalahin ang oportunidad. Pero kailangan, hindi mo na-all in sa tuktok. Ang pinakamagandang oportunidad ay madalas lumalabas sa matinding pagbagsak, pero kailangan may bala ka pa.

Emotional Circuit Breaker

Mag-set ng rules habang kalmado: tigil kapag malaki ang lugi, mag-partial take profit kapag kumikita, huwag mag-revenge trade, huwag mag-FOMO sa tuktok.

Laging sinusubok ng market ang disiplina mo, gamitin ang rules para protektahan ang sarili.

Ang risk management ay ang matalinong paraan para mabuhay hanggang sa susunod na oportunidad.

Hintayin ang "Sapat na Magandang" Oportunidad

Ang paghihintay ay core ng trading, marahil ang pinakamahalagang bahagi.

Ang mga top trader ay naghihintay ng "sapat na magandang" oportunidad bago pumasok: sinusundan nila ang bagong narrative, tinitingnan ang galaw ng smart money, nagbabasa ng reports, at laging kinukumpara ang kasalukuyang cycle sa mga nakaraan.

Ang "sapat na magandang" oportunidad ay yung malinaw ang risk-reward ratio, malalim ang pag-unawa sa narrative, tunay na naniniwala sa logic, at kampanteng mag-build ng position.

Bihira ang ganitong sandali, kaya kailangan ng paghihintay.

Hindi kailangang sumali sa lahat ng galaw para manalo, ang pagsali sa lahat ay madalas nauuwi sa talo.

Ang hindi pag-trade ay isa ring uri ng trade.

Ang Comparison Trap

Pinalalala ng social media ang problema: lahat nagpo-post ng kita, puro "sinabi ko na dati" at "10,000 naging 1 million" na posts, lumilikha ng ilusyon na "lahat yumayaman maliban sa akin".

Pero hindi mo nakikita: ang mga tahimik na na-eliminate pagkatapos ma-liquidate, ang mga hindi pa nakabawi mula Oktubre 10.

Ang survivor bias ay totoo at malupit: ang nagpo-post ng kita ay puro survivor. Sa bawat isang nagpo-post, libo-libo ang nalugi at nawala na.

Kaya kapag may nagtanong, "Ilang taon ka na sa crypto, bakit hindi ka pa mayaman?"—ang tanong pa lang ay nagpapakita ng kamangmangan.

Ang mga taong ito, sa mga taon na iyon, maaaring:

• Maraming buwan ng bear market, ang pinakamagandang gawin ay mag-obserba

• FTX crash, maraming na-zero ang asset

• Maraming flash crash, na-liquidate ang leveraged positions

• Napakaraming scam na nagulat ang mga sumali

• Mga pagkakamaling naging mahal na tuition

• Panahong ginugol sa pag-aaral, hindi sa sugal

Kung ilang taon ka na rito at may kapital ka pa, naiintindihan mo ang market, at alam mo kung kailan papasok at lalabas, maganda ang kalagayan mo.

Maaaring hindi ka pa mayaman, pero handa ka na kapag dumating ang susunod na oportunidad.

Ikumpara sa mga na-liquidate ng apat na beses sa loob ng tatlong taon: pareho ang tagal, pero ang isa nabuhay, ang isa hindi.

Itigil ang pag-compare ng journey mo sa mga highlight reel online. Magkakaiba ang timeline, risk tolerance, at starting capital ng bawat isa.

Ang tanging mahalagang comparison ay ang sarili mong paglago: kung mas marami kang alam, mas malaki ang kapital, at mas maganda ang positioning kaysa noong nakaraang taon, panalo ka na.

Mag-aral Muna, Kumita Pagkatapos

Lahat ng matagumpay na trader ay dumaan sa learning phase.

Sa phase na ito, hindi ka kikita ng malaki, kundi nagbabayad ng tuition at natututo ng leksyon: nauunawaan ang market psychology, natutukoy ang danger signals, nararamdaman ang cycle rhythm, at nauunawaan ang narrative logic.

Hindi ito pwedeng laktawan.

May mga sumubok: pumasok sa bull market, sinuwerte, kumita ng ilang beses, akala nila alam na nila. Pagbaliktad ng market, nalugi ng lahat, dahil mahina ang pundasyon. Ang kumita muna bago mag-aral, hindi tatagal.

Ang mga "beterano" ay nag-aral ng maraming taon: nagbabasa ng whitepaper, nauunawaan ang L1 architecture, naiintindihan ang DeFi mechanics, nakikita ang Ponzi model, at alam ang kaibahan ng value creation at extraction. Sa katahimikan ng bear market, sila ay nag-aaral.

Ang "pinili ng tadhana" ay natutunan ding mag-aral, pagkatapos malugi ng maraming beses, napagtanto nilang hindi sapat ang swerte.

Pare-pareho ang pattern: mag-aral muna, kumita pagkatapos.

Ang mga nagtatangkang kumita nang hindi nag-aaral ay nauuwi sa pagkalugi; ang mga nag-aral muna, mabagal man ang kita, pero kapag kumita, napapanatili nila ito.

Kaya ang hindi pagyaman sa crypto sa loob ng ilang taon ay hindi ibig sabihin ng kabiguan; maaaring ginugol mo ang mga taon sa pag-aaral: nag-iipon ng kaalaman, nagpapalalim ng market sense, at natututo ng risk control. Hindi ito sayang, kundi pundasyon.

Ang kita ay darating sa huli. Kapag dumating iyon, handa ka na—dahil habang ang iba ay nagsusugal o nagrereklamo, ikaw ay nagtatanim.

Mabuhay Hanggang Dumating ang Susunod na Oportunidad

Ang ultimate truth sa crypto: kailangan mo lang manatili hanggang sa dumating ang susunod na tunay na oportunidad.

Pagkatapos ng FTX crash, marami ang naniwalang tapos na ang crypto. Pero kung nakalampas ka, makikita mo ang susunod na cycle at mahuhuli ang susunod na oportunidad.

Pagkatapos ng Oktubre 10 at ng flash crash na nag-liquidate ng mga leveraged trader, naging bearish ang mga pessimist, sumigaw ng top at end of cycle. ** Ahem, malamang matagal na silang wala.

Pero kung nabuhay ka, pwede kang maghintay ng susunod na wave.

Bawat sakuna ay nagbubunga ng bagong batch ng survivors at umaalis. Ang survivors ay nananatili hanggang may lumitaw na bago, ang mga umalis ay napag-iiwanan.

Ang Bitcoin ay ilang beses nang sinabing patay na, sumunod ang Ethereum, tapos NFT na "lahat magze-zero", bawat bear market ay "katapusan ng crypto". Pero bawat beses, may bagong bagay na ipinanganak, at ang mga nabuhay ay siyang nakakuha nito.

Ang tungkulin mo ay hindi hulaan kung ano ang susunod na oportunidad, kundi mabuhay hanggang lumitaw ito.

Maaaring ito ay scaling breakthrough, bagong teknolohiya, o isang bagay na hindi pa naiisip ng kahit sino. Hindi mo mahuhulaan.

Pero basta't nabubuhay ka, naroroon ka. Iyan ang tunay na mahalagang advantage.

Sa totoo lang, kadalasan hindi maganda ang pakiramdam ng survival.

Nakikita mong lumilipas ang mga oportunidad dahil hindi tama ang risk, pakiramdam mo parang pagong ka, habang ang iba ay parang kuneho.

Pero ang mahalaga: mas mabuti ang mabagal kaysa walang galaw.

Ang mga nagmamadali ay nahulog na sa bangin, wala na sila.

Araw-araw na survival ay nagpapatalino sa'yo, bawat kapital na naprotektahan ay gasolina para sa susunod na oportunidad.

Hindi nanalo ang pagong dahil mas mabilis siya, kundi dahil ang kuneho ay nagkamali, sumugal ng hindi kailangan, at hindi natapos ang karera.

Hindi mo kailangang mabilis, kailangan mo lang magpatuloy. Patuloy na matuto. Patuloy na protektahan ang kapital. Patuloy na manatili sa laro.

Sa huli, ikaw ang mananalo sa karera.